Boerenclubs, gijzel niet het land maar voer beschaafde onderhandelingen

Het voortbestaan van boerenbedrijven is van essentieel belang voor de Nederlandse natuur en voedselvoorziening, schrijft Afshin Ellian. Maar hij voelt geen enkele empathie voor radicale activisten die asbest op snelwegen storten. In plaats van het land te gijzelen, moeten boerenorganisaties kiezen voor het voeren van beschaafde onderhandelingen, in het bijzonder met bemiddelaar Johan Remkes.

De boeren komen eraan, en dat begint op een angstige situatie te lijken. Angst voor asbest op de snelwegen en angst voor brandstichting langs de snelwegen. Ik noem ze gewoon radicale actievoerders met bijna een partijpolitieke boodschap, want een meerderheid van de boeren voert helemaal geen actie. Dus eigenlijk komt niet de boer eraan, maar de actieverslaafden komen eraan.

In de hele stikstofproblematiek gaat het om de Wet natuurbescherming – en dan vooral om Natura 2000, een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. De lidstaten van de Europese Unie zelf hebben afgesproken om in hun eigen land natuurgebieden aan te wijzen die moeten worden beschermd. Daarvoor hebben ze zelf een mechanisme bedacht: de stikstofmeting. Deze wet raakt echter niet alleen de boeren, maar ook de huizenbouw, de wegenbouw, het autoverkeer, het luchtverkeer en de industrie. Bijna twee decennia lang nam de Nederlandse overheid deze wet niet echt serieus, totdat natuur- en klimaatactievoerders bij de hoogste algemene bestuursrechter aanklopten. De Raad van State verplichtte het kabinet onmiddellijk om de Wet natuurbescherming na te leven. Dat is niet gek. Dus terug naar de wet.

Stikstofproblematiek zette Nederland op slot

De stikstofproblematiek zette Nederland op slot. Terwijl honderdduizenden inwoners, vooral jongeren, naar een woning zoeken, mochten op heel veel locaties geen nieuwe huizen meer worden gebouwd. Maar om het woningtekort te kunnen bestrijden, moeten per jaar honderdduizend huizen worden gebouwd. Uiteindelijk moeten er bijna 300.000 nieuwbouwhuizen bijkomen.

Een klein land als Nederland kan niet worden aangewezen als natuurgebied. De stikstofmetingen worden ook nog eens betwist door een aantal Tweede Kamerleden en door wetenschappers als Ronald Plasterk (van 2012 tot 2017 minister van Binnenlandse Zaken). Eigenlijk moet de Natuurwet worden aangepast en hiervoor moet men in gesprek treden met Brussel. Daarbij zien de deskundigen Brussel niet eens als grootste struikelblok.