Mark Rutte: een liberale recordpremier zonder liberale wapenfeiten

Op geen enkel belangrijk politiek dossier wist hij een blauw stempel te drukken en veel liberale kiezers heeft hij van de VVD vervreemd, schrijft Roelof Bouwman. Toch is Mark Rutte binnenkort de langstzittende premier van Nederland.

Op dinsdag 2 augustus is het zover: Mark Rutte streeft dan Ruud Lubbers voorbij als de langstzittende minister-president uit onze parlementaire geschiedenis. Met een ambtsperiode van 4.309 dagen leek de christen-democratische no-nonsense premier, die tussen 1982 en 1994 drie kabinetten leidde, een record voor de eeuwigheid te hebben neergezet. Maar de Ausdauer van Rutte blijkt groter.

Als we het hebben over naoorlogse recordpremiers mag ook de naam van Willem Drees niet onvermeld blijven. Hij was minister-president in de jaren 1948-1958. Samen met Lubbers en Rutte hoort hij bij de Grote Drie.

Rutte is in dit prestigieuze gezelschap een ietwat uitzonderlijke figuur. Neem zijn electorale prestaties.

Nooit meer dan 41 zetels, minder dan premiers vóór Rutte

Bij Tweede Kamerverkiezingen – het gebeurde in 2012 – kwam Rutte nooit verder dan 41 zetels. Drees (50 zetels) en Lubbers (54) deden het in hun finest hour aanzienlijk beter. Premiers als Joop den Uyl (53 zetels), Dries van Agt (49), Wim Kok (idem) en Jan Peter Balkenende (44) trouwens ook.

Ook bij lokale verkiezingen scoort de VVD van Rutte onder de maat. Zo boekten de liberalen op 16 maart 2022 de slechtste uitslag bij gemeenteraadsverkiezingen sinds 1970: niet meer dan 11,7 procent van de stemmen. Geen enkele Europese regeringsleider hoeft met zulke cijfers thuis te komen.