Premium Lock Sociale en economische kloof tussen Randstad en Randland zal alleen maar toenemen

16 juli 2022Leestijd: 4 minuten
Een boer is aan het hooien met op de achtergrond de skyline van Rotterdam. Foto: ANP.

De Nederlandse bevolking blijft maar groeien, maar niet op alle plekken. De toestroom van nieuwe inwoners vanuit het buitenland concentreert zich in de grootstedelijke gebieden. En een binnenlandse braindrain zorgt daar voor extra bevolking. Vooral de selectieve binnenlandse verhuisstroom van een maatschappelijke bovenlaag zal de komende decennia de regionale kloof tussen Randstad en Randland aanscherpen, schrijft demograaf Jan Latten.

Jan Latten (1952) is socioloog en demograaf. Hij was hoofd­demograaf van het ­Centraal ­Bureau voor de Statistiek en hoogleraar sociale demografie. Is veelgevraagd spreker en

essayist. Hij schrijft maandelijks een demografisch essay voor ewmagazine.nl.

Regionale tegenstellingen komen niet uit de lucht vallen

Regionale tegenstellingen manifesteren zich de laatste tijd opvallend in het nieuws. Groningers die zich in de steek gelaten voelen door Randstedelingen, dorpelingen die het met steeds minder voorzieningen moeten doen of plattelandsjongeren die huizen voor hun neus weggekaapt zien worden door rijke Randstedelingen. Maar sociale en economische verschillen zijn al jaren reëel zichtbaar in de statistieken. Bewoners van de randen van het land zijn gemiddeld armer, uitkeringsafhankelijker, minder hoog opgeleid en hebben andere politieke voorkeuren.

Wie naar mogelijke oorzaken zoekt, ontdekt dat dit mede te maken heeft met een aanhoudende verplaatsing van jonge mensen. Tegenwoordig helpen vooral diploma’s je vooruit en daarvoor moeten jongeren letterlijk vooruit bewegen naar een universiteitsstad of een stad met een hogeschool.  Wie inzet op een maximaal diplomaniveau verhuist dus eerst naar een universiteitsstad om op de maatschappelijke ladder te klimmen en zal als beloning bovengemiddeld gaan verdienen.

Verhuisgedrag dertigers legt regionale braindrain en -gain bloot

Op basis van uitgebreide data van het Centraal Bureau voor de Statistiek kon een generatie middelbare scholieren uit midden jaren negentig twintig jaar lang worden gevolgd in hun loopbaan en wooncarrière. Zij die uiteindelijk een academisch diploma behaalden, bleken als dertiger vaker in of rond de stedelijke regio’s te wonen, vooral in de Randstad.

Veluwe

Lees ook de bevindingen uit het huizenprijzenonderzoek van EW: Veluwe in trek bij wegtrekkende Randstedeling

Juist in de meest perifeer gelegen regio’s blijken de academici in dop te zijn vertrokken en niet meer teruggekeerd.

Eenmaal in bezit van een hbo- of academisch diploma wordt ter plekke bij voorkeur gezocht naar een kansrijke partner. Als potentieel powerkoppel verhuist men in de gezinsfase naar een buitenwijk in de regio en nauwelijks terug naar de geboortegrond. Die uitsortering onder jongvolwassenen maakt dat de theoretisch geschoolde bovenlaag van Nederland relatief dun is vertegenwoordigd aan de randen van het land. De kennissamenleving brengt blijkbaar tot nu toe in Nederland een regionale braindrain en -gain met zich mee. Dat leidt ertoe dat de economische en sociale bovenlaag van Nederland zich concentreert in de grootstedelijke gebieden, met name de Randstad. De randen van het land blijven achter met een uitgedunde bovenlaag en relatief veel autochtone kansarmen.

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog niet een account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw