Grote kans dat zaterdag de eerste tropische dag van 2023 wordt. Adviezen over verkoeling komen weer voorbij, festivals richten schaduwplekken en waterpunten in. Brompotten die al deze aandacht onzin vinden, hebben ongelijk, schrijft Mireille Folkerts.
De hittegolf in de zomer van 2003 kwam als een grote verrassing. Sinds 1500 was er niet zo’n warme zomer in Europa geweest, en een hitteplan was in de meeste landen nog niet ingevoerd. Als gevolg van de hitte overleden 70.000 Europeanen, onder wie minstens 1.400 en mogelijk zelfs 2.200 Nederlanders. Ter vergelijking: in heel 2003 vielen kwamen 1.033 Nederlanders om in het verkeer.
Die zomer van 2003 was de aanleiding om een Nationaal Hitteplan te ontwikkelen. Dat ligt sinds 2007 op de plank. Als er vier achtereenvolgende dagen met temperaturen van 27 graden of hoger zijn voorspeld, besluiten het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) het hitteplan te activeren.
Adviezen hebben effect
Het Nationaal Hitteplan brengt eenvoudige voorzorgsmaatregelen onder de aandacht, vooral bij risicogroepen en hun omgeving. Het gaat om adviezen zoals voldoende drinken, in de schaduw blijven, lichamelijke inspanning beperken en de woning koel houden door zonnewering, ventilatoren of airconditioning.
Als sinds de ontwikkeling ervan is er veel commentaar op het Hitteplan: ‘Vroeger hadden we ook warme zomers’, ‘Wat een open deuren, die adviezen’, ‘Betuttelend!’ Maar onderzoek toont aan dat voorzorgsmaatregelen in landen leiden tot minder negatieve gezondheidseffecten door de hitte. Zo waren in een deel van Italië minder hitte-gerelateerde sterftegevallen toen er een hitteplan was ingevoerd, en was de sterfte in Frankrijk tijdens een hittegolf in 2006 een stuk lager dan viel te verwachten op basis van gedegen statistische modellen.
Blijkbaar is het herinneren aan simpele adviezen wel nuttig. Sterker nog: het redt levens.
Kom maar op met die adviezen
Het wordt een zonnig en warm weekend. Met temperaturen boven de 30 graden is de kans groot dat zaterdag de eerste tropische dag van het jaar wordt. Het Nationaal Hitteplan is niet van kracht, maar organisatoren van festivals bereiden zich voor met schaduwplekken en waterpunten. Ook adviezen hoe je jezelf koel kunt houden komen weer voorbij. Reden genoeg om hierover positief te zijn. Dus kom maar op met die adviezen over ramen open- of dichtdoen, waterflesjes in de auto leggen en extra fruit en groente eten.