Een echte patriot schaamt zich voor de Gouden Koets

Grootmoedige landen vieren hun koloniale verleden niet, schrijft Zihni Özdil. Dat een deel van rechts Nederland anno 2022 ons staatshoofd in een rijtuig met racistische beelden uit de negentiende eeuw wil zien, illustreert een failliete visie op nationale trots.

‘Nederlanders kunnen niet tegen hun verlies. Soekarno is de enige vrijheidsheld in Afro-Azië die nooit werd toegestaan één pas te zetten op de bodem van het moederland. Dát is Nederland! Daarom ben ik naar Soekarno gegaan. Ik dacht, ik wil toch weten wat de waarheid is.’

Aldus journalist Willem Oltmans in 1999 in het programma Het Zwarte Schaap.

Aan zijn woorden moest ik denken toen deze week bleek dat het goud op de Gouden Koets uit Suriname komt.

Oltmans werd door de Nederlandse staat tegengewerkt omdat hij het waagde Soekarno, de man die Indonesië had bevrijd van het Nederlandse juk, te interviewen.

Zelfs nadat Soekarno van het toneel was verdwenen, bleef de Nederlandse staat achter Oltmans aan gaan. Veertig jaar lang.

De meeste andere voormalige koloniale landen haalden vrij rap de banden aan met de vrijheidsstrijders die hen hadden weggejaagd. Niet alleen plukten ze daar de economische vruchten van, maar ook de beschavingsvruchten.

Onbekend bij het algemene publiek in Nederland

In het Panthéon in Parijs staan bijvoorbeeld inscripties die Toussaint L’Ouverture en Louis Delgrès herdenken. Beide historische figuren hebben rond het jaar 1800 in de Cariben slavenopstanden geleid tegen de Fransen. In het Franse onderwijsmateriaal wordt de geschiedenis van landgenoten van kleur die in opstand kwamen tegen onderdrukking, uitgebreid beschreven. In de collectieve herinnering staan zij tegenwoordig te boek als wezenlijke voorbeelden van ‘Fransheid’.

De manier waarop die landen omgaan met hun koloniale geschiedenis, staat in schril contrast met hoe Nederland dat doet. Bij ons is bijvoorbeeld bijna niemand bekend met Sophie Redmond (1907-1955). Zij was de eerste zwarte vrouwelijke arts in ons land. Redmond werd eerst afgewezen door de Geneeskundige School omdat ze zwart was. Ze zette door en studeerde, ondanks alle discriminatie die ze over zich heen kreeg, toch af.