Vrouwen leiden de rebellie tegen de islamitische staat Iran

Nooit eerder stonden vrouwenrechten zo centraal als tijdens de grootschalige Iraanse demonstraties de afgelopen dagen, schrijft Afshin Ellian. Het erkennen van fundamentele vrouwenrechten vormt een ernstige dreiging voor de heerschappij van de islamitische fanatici en hun zedenpolitie.

De opstand van Iraanse vrouwen is de opstand van verschoppelingen. Ze waren al ontwaakt en nu staan ze op. De aanleiding voor de demonstraties en rebellie tegen het Iraanse regime is de dood van een Iraanse vrouw. Nooit eerder begon in Iran een grootschalig protest vanwege vrouwenrechten. De vrouwenrechten waren weliswaar een onderdeel van protesten, maar dit is de eerste keer in de geschiedenis van de islamitische staat Iran dat de opheffing van Hijab-regels (de kledingvoorschriften voor vrouwen) het doel en de reden zijn van demonstraties. We zien taferelen die we nooit eerder hebben gezien: vrouwen die in het openbaar hun hoofddoeken verbranden. Ze verbranden daarmee een essentieel aspect van de islamitische staat.

Islamitische zedenpolitie

Al decennialang verwacht iedereen dat het regime op een dag een ‘in absolute zin onschuldige persoon’ gaat doden. Wat zijn de kenmerken van zo’n persoon? Iemand die jong is en zonder politieke connectie, en rechtstreeks het slachtoffer wordt van de wetten en handelingen van ayatollahs. Mahsa Amini (22 jaar oud) was zo iemand: een absoluut onschuldige Iraniër. Zij reisde vanuit het Iraanse Koerdistan naar Teheran voor familiebezoek. Daar werd ze door de islamitische zedenpolitie gearresteerd, omdat haar hoofddoek of kleding niet aan de islamitische normen voldeed. Daarna werd ze mishandeld. Drie dagen later overleed ze in een ziekenhuis aan haar verwondingen.

De islamitische zedenpolitie bestaat in islamitische landen als Iran, Saudi-Arabië en het Afghanistan van de Taliban. Daar is de sharia (islamitische wetgeving en rechtspraak) van toepassing. Ook Islamitische Staat (IS) richtte de islamitische zedenpolitie op, overal waar ze de macht in handen kregen. In het Arabisch heet deze vorm van surveillance: ‘Al-Amr bil Ma’roef Wa’l Nahy an Al-Moenkar’ ( ٱلْأَمْرْ بِٱلْمَعْرُوفْ وَٱلنَّهْيْ عَنِ ٱلْمُنْكَرْ), ‘het oproepen van het Goede en het verbieden van het Kwade’. Dit is niet door de baardmannen zelf verzonnen. Het is gebaseerd op een vers uit de Koran. Dat vers (3:110) luidt: ‘Jullie zijn de beste gemeenschap die er voor mensen is voortgebracht, jullie gebieden het behoorlijke, verbieden het verwerpelijke en geloven in Allah. Als de mensen van het Boek zouden geloven, dan was dat beter voor hen. Onder hen zijn er gelovigen, maar de meesten van hen zijn verdorvenen.’ Dit wordt als een plicht gezien voor individuen en de zogeheten ummah, de wereldwijde islamitische gemeenschap.