Hoe onvoorwaardelijk is de Amerikaanse steun aan Oekraïne?

08 oktober 2022Leestijd: 3 minuten
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken op bezoek bij de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Foto: ANP

Het gemor over de vele miljarden die de Verenigde Staten spenderen aan Oekraïne zwelt aan in de Amerikaanse politiek en samenleving. Na de tussentijdse verkiezingen in november is er geen garantie meer dat de steun aan Oekraïne zo onvoorwaardelijk blijft als nu, schrijft Victor Pak.

Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.

Waarom weet niemand, maar plots roerde miljardair Elon Musk zich begin oktober in het Oekraïne-debat. Hij stelt een vredesplan voor dat de Krim tot onderdeel van Rusland maakt en pleit ervoor om de bezette Oekraïense gebieden in een referendum onder auspiciën van de Verenigde Naties te laten stemmen over aansluiting bij Rusland. Van zo’n vredesplan kan het Kremlin alleen maar dromen.

Musk is een geopolitieke nitwit

Musk voerde onder meer verkiezingsuitslagen uit 2012 aan om te beargumenteren dat in Oekraïne veel steun voor Rusland te vinden is. In dat jaar had Rusland de Krim nog niet ingepikt en nog geen oorlog in de Donbas ontketend.

Bovendien is er in 1991 een referendum over de Oekraïense onafhankelijkheid geweest: in elke regio was een meerderheid voor onafhankelijkheid. Musk is een geniale uitvinder en ondernemer, maar een geopolitieke nitwit.

Hij zou in de leer moeten bij actrice Mila Kunis. Zij haalde miljoenen dollars op om haar geboorteland te steunen en spreekt in veel mediaoptredens over het belang van de strijd in Oekraïne voor de vrije, westerse wereld. Recht en democratie moeten zegevieren, zegt Kunis terecht.

Dankzij Amerikaanse steun vecht Oekraïne nog

Dat is ook de lijn van president Joe Biden. De Verenigde Staten spendeerden omgerekend tientallen miljarden euro’s aan hulp voor Oekraïne. Vooral de militaire steun is cruciaal. Alleen al aan wapens gaven de Amerikanen ruim 15 miljard uit. Driekwart van de Amerikanen steunt dat beleid.

Het vrijmaken van geld en militaire middelen voor Oekraïne verloopt vlekkeloos. Biden weet zich gesteund door zijn Democratische meerderheden in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Bovendien stemt slechts een kleine minderheid van de Republikeinen tegen de Amerikaanse hulp aan Oekraïne. Toch kan dat verzet toenemen.

Hulp aan Oekraïne, of toch aan Florida?

Na de orkaan Ian begon het gemor onder Republikeinen aan te zwellen. De orkaan richtte grote vernielingen aan in de staat Florida en bijvoorbeeld Donald Trump Jr, zoon van oud-president Donald Trump, pleitte ervoor om geld dat naar Oekraïne gaat, in te zetten voor de wederopbouw van Florida. Andere trumpistische Republikeinen lieten vergelijkbare geluiden horen.

Die houding zal meer invloed krijgen als Republikeinen de meerderheid veroveren in het Huis van Afgevaardigden bij de tussentijdse verkiezingen op
8 november. De kans daarop is zo’n zeven op tien.

In dat geval zal de hulpverlening aan Oekraïne niet langer zo soepel verlopen als nu. De Republikeinse kandidaten zijn conservatiever en volgen het idee van America First overtuigder dan de huidige Congresleden. Onder de aanhang van de Republikeinse Partij is de steun voor Oekraïne zo’n tweederde, terwijl dat bij de Democraten zo’n viervijfde is. Bij de Republikeinen komen haviken tegenover de America First-volgers te staan.

Voor Biden betekent het dat hij zal moeten onderhandelen met een verdeelde partij. Het in één klap vrijmaken van vele miljarden zal lastiger worden. Waarschijnlijk zal de hulp in kleine brokjes worden uitgegeven, zodat sceptische Republikeinen meer controle hebben over de uitgaven.