Krijgt Joe Biden nog harde concurrentie van andere Democraten in de strijd om het presidentschap? Voorlopig hoeft de zittende president daar geen rekening mee te houden. De partij heeft er alles aan gedaan om Biden geen strobreed in de weg te leggen in de verkiezingsrace van 2024, schrijft Victor Pak.
Met de officiële bekendmaking van zijn kandidatuur is Biden deze week begonnen aan de strijd om zijn herverkiezing. De tachtigjarige Democraat wil opgaan voor een tweede termijn als president. De eerste horde die hij moet nemen, zijn de voorverkiezingen van zijn eigen partij. Democraten verwachten die te moeten organiseren omdat zich al twee – relatief onbekende – tegenstanders hebben gemeld.
Het zou voor het eerst sinds lange tijd zijn dat een zittende president aan voorverkiezingen moet meedoen. De partij bereidt zich er in elk geval op voor.
Komen die voorverkiezingen er inderdaad, dan kiezen de Democraten begin 2024 in een paar maanden hun kandidaat in alle Amerikaanse staten. Net als vier jaar geleden. Toen begonnen ze in Iowa. Het draaide uit op een fiasco. De uitslag bleef weken onduidelijk.
Zonder South Carolina was Biden geen president geworden
Voor Biden scheelde dat. Hoewel hij favoriet was, presteerde hij maar matig in de eerste staten waar de bevolking naar de stembus ging. Pas in de vierde staat, South Carolina, wist hij te winnen. Dat reanimeerde zijn campagne. Zonder die overwinning had Biden nu niet in het Witte Huis gezeten.
Om het pad voor Biden te effenen is de kalender van de Democraten op de schop gegaan. Iowa verloor de status van vroegste verkiezingsstaat. Op voorstel van de president kreeg South Carolina die belangrijke rol toegewezen. Daarna volgen Nevada, New Hampshire, Georgia en Michigan.
Democraten hebben voorverkiezingen afgestemd op Bidens wensen
Volgens de Democratische Partij weerspiegelt deze volgorde beter de diversiteit van haar achterban. Dat klopt. In Iowa wonen veel blanke, lager opgeleide kiezers. Zij stemden destijds bij de voorverkiezingen voor Pete Buttigieg, inmiddels minister van Transport.
Lees ook: Voor herverkiezing moet Biden de kiezer overtuigen van zijn dadenLandelijk raakten de Democraten de kiezer in Iowa kwijt. Bij de nationale presidentsverkiezingen koos de staat twee keer voor Donald Trump, die daarmee eerst Hillary Clinton en daarna Joe Biden versloeg.
In de nieuwe koploper, South Carolina, is Biden populairder. Daar wonen veel oudere zwarte Amerikanen, die een essentieel onderdeel vormen van zijn achterban.
Toch had de partij ook een andere volgorde kunnen kiezen. De oudere zwarte Amerikanen zijn loyale, gezagsgetrouwe aanhangers. Hen hoeven de Democraten niet te overtuigen. In bijvoorbeeld Georgia wonen meer jonge zwarte Amerikanen, en daar scoort Biden minder. Ook voor Michigan of Nevada, waar de latino-kiezer steeds vaker Republikeins stemt, is iets te zeggen. Winst daar zou de Democraten breder ondersteunen. Nu is alles afgestemd op de persoonlijke wensen van Biden.
Een serieuze tegenkandidaat kan Biden verslaan
Nu is serieuze tegenstand niet snel te verwachten. Op dit moment zijn alleen vaccinatie-ontkenner Robert Kennedy Jr. en spiritueel adviseur Marianne Williamson kandidaat naast Biden. Er ligt nog ruimte voor een echte rivaal.
Nog niet de helft van de Democraten is voorstander van een nieuwe Biden-campagne. Grootste zorg is de leeftijd van de president. Toch liet zijn belangrijkste concurrent Bernie Sanders meteen na Bidens aankondiging weten dat hij hem steunde. Opvallend, want de linkse Sanders-aanhang vindt de president en zijn beleid te gematigd.
Sanders zelf is met 81 jaar nog ouder dan Biden, maar hij nam de afgelopen jaren een groep veelbelovende linkse politici onder zijn hoede. De bekendste is Alexandria Ocasio-Cortez, gewoonlijk ‘AOC’ genoemd. In 2024 kan zij voor het eerst opgaan voor het presidentschap. Ze is net 35 op het tijdstip van de verkiezingen, zodat ze voldoet aan een vereiste uit de grondwet. AOC zou de partij kunnen behoeden voor doodsaaie voorverkiezingen. Of helemaal geen voorverkiezingen.