Nederland en Duitsland wedijveren om strenge regels in te voeren, maar volgens econoom Wolfgang Münchau leidt die obsessie met discipline tot economische stilstand, schrijft Hella Hueck.
Het lijkt een Nederlandse obsessie met alles ‘de strengste’ te willen zijn. Minister Marjolein Faber (PVV) praat over niets anders dan ‘het strengste asielbeleid ooit’. We willen een strenger klimaatbeleid dan wereldleiders in Parijs hebben afgesproken. En deze maand werd dertien jaar geleden in Brussel een elf pagina’s tellend Begrotingspact getekend.
Toenmalig minister van Financiën Jan Kees de Jager (CDA), die tijdens de eurocrisis spilzuchtige landen als Spanje en Griekenland graag een veeg uit de pan gaf, sprak trots over ‘het strengste verdrag ter wereld’.
Duitsland deed er jaren eerder al een schep bovenop door een Schuldenbremse in te stellen, een constitutioneel vastgelegde rem op schulden die het begrotingstekort klein moet houden.
Morele kijk op schuld en strenge regels bindt Nederland en Duitsland
Het heeft, denk ik, alles te maken met onze morele opvattingen over rood staan. Dat wordt gezien als iets slechts. Kijk maar naar onze taal. Het Duits en het Nederlands kennen hetzelfde woord voor ‘zonde’ en ‘geldelijke verplichting’: schuld. In Engelstalige landen kun je best een debt hebben, zonder dat je meteen guilty bent.
Die strenge regels maken de Duitse economie Kaput, zoals het nieuwe boek heet van de Duitse econoom en Financial Times-columnist Wolfgang Münchau. Guy Hoeks sprak hem (‘Duitse economie is blijven hangen in de twintigste eeuw’, pagina 48). ‘Dom en achterhaald’ noemt hij de schuldenrem. Die geeft Duitsers totaal de verkeerde focus. Zoals de gids die in de bus de flauwe grap maakt: als u links kijkt, ziet u rechts niets.
Minder bureaucratie en meer investeringskapitaal hard nodig
Uiteraard is begrotingsdiscipline belangrijk. Maar groei, minder bureaucratie en kapitaal om te investeren in nieuwe bedrijven zijn veel harder nodig. Zelfs Zuid-Europese landen groeien sneller dan Duitsland. Van het Internationaal Monetair Fonds tot de Duitse industrie, iedereen wil van die schuldenrem af.
Op 23 februari gaan de Duitsers vervroegd naar de stembus. Een kans op verandering, toch blijft alles waarschijnlijk bij het oude. Münchau schetst de realiteit: ‘Zolang we stemmen op politici die vasthouden aan ouderwetse ideeën, lukt het niet.’