Op het eerste gezicht kan passief beleggen een koud kunstje lijken. Koop een of meer low-cost-fondsen die correleren met een index voor de brede markt, doe deze niet meer van de hand en zie hoe uw vermogen groeit.
Nu is passief beleggen op zich geen slecht idee. Zolang u het belegde geld onberoerd laat, zal uw rendement ongeveer dat van de index zijn, min de eventuele vergoedingen, maar die zijn bij dit soort fondsen meestal laag. Op lange termijn zijn de marktrendementen best wel aardig. Helaas behalen de meeste mensen geen rendement dat zo goed met de markt correleert, omdat van hun geld afblijven de meesten zwaarder valt dan verwacht. De ware passieve belegger – die rustig slaapt terwijl de markt op en neer gaat – is een zeldzaamheid. Waarom? We zijn ook maar mensen. Mensen hebben emoties, en onbeheerste emoties staan beleggersdiscipline vaak in de weg.
Emoties en beleggen
Het moeilijkste aan een passieve strategie is voor beleggers wellicht de psychologische spanning. Een fonds kopen dat een afspiegeling van de index vormt en gewoon uw portefeuille zien groeien, is gemakkelijk in een markt met weinig volatiliteit. Ons geduld wordt pas echt op de proef gesteld bij negatieve marktvolatiliteit, zoals op het dieptepunt van een correctie of in een neergaande markt, waarbij we lijdzaam moeten toezien hoe de waarde van onze rekening dag na dag daalt. Op dat moment willen veel beleggers ingrijpen, alles verkopen en “het bloeden stelpen”. Het is ook het moment waarop beleggers een van hun grootste fouten begaan, waardoor ze ver van hun beleggingsdoelen afdwalen.
De markt telkens nauwkeurig timen is moeilijk. Vrijwel onmogelijk. Beleggers stappen vaak in en uit op de verkeerde momenten. Of net wanneer het rendement piekt, gaan ze in te sterke mate in een sector of marktsegment zitten waar veel vraag naar is. De markt verkeerd timen kan het verschil maken tussen op schema met pensioen gaan of uw uittreding een paar jaar moeten uitstellen.
Het marktonderzoekbedrijf DALBAR, Inc. brengt elk jaar een studie uit met als titel “The Quantitative Analysis of Investor Behavior” (Het beleggersgedrag becijferd). Daarin wordt het aandelen- en obligatierendement vergeleken met dat van het gemiddelde Amerikaanse beleggingsfonds over de laatste 25 jaar. Als maatstaf voor de aandelenmarkten dient de S&P 500 – een Amerikaanse aandelenindex voor ondernemingen met een grote beurswaarde. In de editie van 2018 van deze studie werd aangetoond dat de gemiddelde fondsbelegger op jaarbasis een rendement van 7,9% behaalde, tegen 9,7% voor de S&P 500 – dat is bijna 2% verschil.[i] Nu lijkt 2% u misschien nog niet het einde van de wereld, maar figuur 1 laat zien wat het effect van 2% verschil op termijn kan zijn.
Figuur 1: Hypothetische groei van een belegging van USD 1 mln. gedurende 25 jaar, 31/12/1992 – 31/12/2017
Bron: “Quantitative Analysis of Investor Behaviour, 2018,” DALBAR, Inc. www.dalbar.com. FactSet, per 06/04/2018. Barclays US aggregate Government Treasury Total Return Index, 31/12/1992 – 31/12/2017. De cijfers van bovengenoemd onderzoek worden weergegeven in USD. Wisselkoersschommelingen tussen de dollar en de euro kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen en tot de andere vermelde kenmerken.
DALBAR schrijft de underperformance van de beleggers op lange termijn toe aan “psychologische factoren” die tot slechte beslissingen over de markttiming kunnen leiden. Als deze psychologische factoren eenmaal gaan meespelen, gaan beleggers fouten maken. Ze kopen hoog en verkopen laag. Als passief belegger moet u stalen zenuwen hebben om alle emoties aan te kunnen die gepaard gaan met beleggen op de aandelenmarkt.
Meer rendement behalen
Volgens DALBAR bedraagt de gemiddelde aanhoudperiode voor alle aandelenfondsen ongeveer vier jaar. Wil een passieve strategie goed werken, dan kunt u niet om de vier jaar van strategie veranderen.[ii] Maar trots kan koerswendingen zeer verleidelijk maken. Sommigen beleggers zijn er namelijk heel trots op als ze met goed gevolg hun eigen financiën beheren. In een poging het “beter te doen” en hun gevoel van trots te vergroten, stappen beleggers vaak over naar indices die meer renderen. Stel dat een belegger in de jaren ’90 besliste om passief te beleggen in de MSCI EAFE, een index die de ontwikkelde markten buiten de VS volgt. Toen de jaren ’90 ten einde liepen, merkte hij misschien hoe goed Amerikaanse technologiebedrijven het deden en besloot zijn beleggingen te verplaatsen om de NASDAQ, een Amerikaanse technologie-index, te volgen. Deze overstap zou aanvankelijk wel lonend geweest zijn, maar uiteindelijk zakte de Amerikaanse technologiesector weg en daarmee ook de portefeuille van onze belegger. Door over te stappen om op korte termijn meer rendement te behalen, raakte hij juist verder verwijderd van zijn langetermijndoelen.
De behavioural finance leert dat de menselijke hersenen niet gemaakt zijn om de volatiliteit aan te kunnen waarmee aandelenbezit gepaard gaat. “Aankopen en er niet meer naar omkijken” kan gemakkelijk lijken, maar in de praktijk zijn hebzucht en angst de ergste vijanden van de belegger die zijn eigen geld beheert. Zelfs professionals die rationeel gesproken inzien dat marktvolatiliteit normaal is, kunnen in tijden van hoge volatiliteit in verwarring raken en impulsieve beslissingen nemen.
Wat voor een belegger bent u?
Misschien bent u een door de wol geverfde belegger die zijn emoties in bedwang houdt en bij een passieve beleggingsstrategie gedisciplineerd blijft. Als dat zo is, gefeliciteerd! Als u gedisciplineerd kunt blijven, zit het er dik in dat u het beter zult doen dan de meeste beleggers. Voor de meesten van ons is een passieve beleggingsstrategie echter alleen maar goed in theorie – niet in de praktijk – om de eenvoudige reden dat we ook maar mensen zijn. Zonder de nodige discipline en beleggingsadviezen om u bij de les te houden, kunt u ten prooi vallen aan menselijke emoties zoals hebzucht en angst. Deze diepgewortelde emoties maken passief beleggen allesbehalve gemakkelijk.
Fisher Investments Nederland is het Nederlandse bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited. Fisher Investments Nederland is ingeschreven bij de Nederlandse Kamer van Koophandel onder nummer 57731446. Als Nederlands bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited staat Fisher Investments Nederland onder toezicht van de Britse toezichthouder FCA en, op basis van kennisgeving, van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Fisher Investments Europe Limited is geautoriseerd en gereguleerd door de Britse toezichthouder Financial Conduct Authority (FCA-nummer 191609). Het is geregistreerd in Engeland (ondernemingsnummer 3850593). Fisher Investments Europe Limited heeft als maatschappelijke zetel: 2nd Floor, 6-10 Whitfield Street, London, W1T 2RE, Verenigd Koninkrijk.
Fisher Investments Europe Limited besteedt het portefeuillebeheer uit aan zijn moedermaatschappij, Fisher Asset Management, LLC, dat opereert onder de naam Fisher Investments, gevestigd is in de VS en onder toezicht van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission staat. Beleggen op de beurs brengt het risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie of betrouwbare indicatie van toekomstig rendement. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
[i] “Quantitative Analysis of Investor Behavior, 2018,” DALBAR, Inc. www.dalbar.com. FactSet, per 06/04/2018. Barclays US aggregate Government Treasury Total Return Index, 31/12/1992 – 31/12/2017. De rendementen worden in USD weergegeven. Wisselkoersschommelingen tussen de Amerikaanse dollar en het pond kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen.
[ii] Ibid.