Er worden ieder jaar honderden economische gegevens bijgehouden voor ieder ontwikkeld land, maar niet alle data zijn even bruikbaar – vooral niet voor economische prognoses.
Kwartaalverslagen van het bruto binnenlands product (bbp) geven bijvoorbeeld een redelijk beeld van de economische bedrijvigheid over het voorgaande kwartaal. Maar dat soort cijfers zeggen niets over hoe de economie zich gaat ontwikkelen. Met het bbp als indicator kijkt u terug: er kan dus alleen uit opgemaakt worden wat er is gebeurd en helemaal niets over wat er gaat gebeuren.
Vooruitlopende indicatoren helpen u daarentegen de toekomstige koers van de economie peilen. Maar wat zijn nu precies de vooruitlopende indicatoren? Neem vooral niet de moeite om honderden datasets te doorlopen om nét dat ene pareltje te vinden: er is nu een tool die verschillende vooruitlopende indicatoren samenvoegt en – dat is nog wel het belangrijkst – de economische koers opvallend goed heeft voorspeld. Deze vooruitlopende indicator heet de Leading Economic Index (LEI). In dit artikel bespreken we wat de LEI is en hoe deze u kan helpen de economie te beoordelen.
Een beknopte geschiedenis van de LEI
De LEI zag het levenslicht in de VS, net na de Grote Depressie – in de tijd dat economische statistieken enorm in opkomst waren. Toentertijd verzamelde het Amerikaanse National Bureau of Economic Research (NBER) gegevens die op de economie vooruit leken te lopen en waaruit de koers van de economie als geheel kon worden afgeleid.
Toen de LEI in het midden van de 20e eeuw in gebruik werd genomen, voerde de industrie de boventoon in de Amerikaanse economie. De oorspronkelijke LEI bracht data samen zoals de Dow Jones Industrial Average, orders van duurzame goederen, residentiële en commerciële/industriële bouwcontracten en de gemiddelde productiewerkweek. De meeste indicatoren vormden een uitstekende afspiegeling van de naoorlogse industriële economie. Sindsdien is de economie echter aanzienlijk veranderd, en de LEI is niet achtergebleven.
De hedendaagse LEI
The Conference Board, een Amerikaans non-profit onderzoeksbureau, houdt sinds halverwege de jaren 90 LEI-gegevens bij en doet dat nog altijd voor de VS, de eurozone en elf andere grote landen. De Conference Board heeft de onderstaande tien componenten in de Amerikaanse LEI opgenomen. De precieze invulling van de index kan per land variëren naargelang de economie van dat land.
Componenten van de Amerikaanse LEI
- Gemiddeld aantal productie-uren per week: Het gemiddeld aantal gewerkte uren van productiemedewerkers in de industrie. Deze indicator kan vooruitlopend zijn omdat industriële bedrijven vaak de werktijden en planningen aanpassen voordat ze overgaan tot het inhuren van extra personeel inhuren of het ontslaan van mensen.
- Gemiddeld aantal eerste aanvragen voor een werkloosheidsuitkering: Het aantal mensen dat in een bepaalde week begint met de aanvraag van een werkloosheidsuitkering is vaak veelzeggender dan andere indicatoren van de arbeidsmarkt. Dit aantal aanvragen wordt namelijk regelmatig gemeld en ontslagrondes leiden vaak tot een hoger aantal eerste aanvragen per week.
- Nieuwe productieorders – consumptiegoederen en materialen: Dit is het bedrag aan nieuwe orders die er voor consumptiegoederen zijn binnengekomen. Deze orders lopen normaliter voor op de productie, omdat ze van invloed zijn op de voorraden van bedrijven.
- Nieuwe orders van producenten – niet-militaire kapitaalgoederen met uitzondering van de luchtvaart: Dit is het volume aan nieuw binnengekomen orders voor de productie van andere goederen. Deze orders lopen normaliter voor op de productie, omdat ze van invloed zijn op de voorraden van bedrijven en de toekomstige bedrijvigheid.
- De New Order Index van het ISM: Resultaten van enquêtes waaruit blijkt of bedrijven over het algemeen meer of minder nieuwe orders verwachten ten opzichte van de vorige maand.
- Bouwvergunningen: Het aantal nieuwe vergunningen voor de woningbouw. Dit kan een goede maatstaf zijn voor de toekomstige bedrijvigheid in de bouw.
- De koers van de S&P 500-index: De koersontwikkeling van een brede Amerikaanse aandelenindex. Aandelen lopen over het algemeen op de economie vooruit en de S&P 500-index is een goede weergave van de Amerikaanse aandelenmarkt als geheel.
- Leading Credit Index: Een samengestelde index van vooruitlopende financiële indicatoren en rentespreads. Omdat deze indicatoren een barometer van de kredietverlening kunnen zijn, lopen ze vaak vooruit op de economie.
- Rentespread – rente op 10-jaars Treasuries minus de beleidsrente van de Fed: De rentespread is het verschil tussen de rente op 10-jaars Treasuries en de beleidsrente van de Fed. Het is een grove indicatie van hoe winstgevend nieuwe leningen voor banken zijn en kan een signaal zijn voor de toekomstige activiteit op de kredietmarkten.
- Verwachtingen van de gemiddelde consument over het ondernemersklimaat en de economische omstandigheden: Een enquête waarin de standpunten en het sentiment van de consument naar voren komen. Dit is de enige indicator die gebaseerd is op het sentiment en de verwachtingen van de consument.
De magische indicator
De LEI weet recessies over het algemeen vrij nauwkeurig te voorspellen, doordat de opgenomen componenten gericht zijn op de vraag of er in de toekomst meer economische bedrijvigheid zal zijn. Sinds 1959 is de LEI voorafgaand aan iedere recessie in de VS gedurende een aantal maanden gedaald.[i]
Bron: FactSet, per 30/01/2019; Conference Board LEI en NBER-recessies vanaf 31/01/1959 tot en met 31/12/2018.
Ook voor veel andere ontwikkelde landen zijn er LEI’s. Maar vergeet niet: iedere economie zit anders in elkaar, dus de LEI’s van verschillende landen kunnen ook variëren. De vooruitzichten voor de wereldeconomie kunnen zich duidelijker aftekenen door de LEI’s van over de hele wereld te volgen. In deze uiterst geglobaliseerde wereld is de wereldeconomie veel belangrijker dan de economie van een enkel land.
Hoewel er in het verleden goed is voorspeld wanneer er een recessie ophanden was, is loos alarm natuurlijk ook voorgekomen. De LEI kan (en dat is ook voorgekomen) meerdere maanden achter elkaar dalen en daarna weer stijgen, terwijl een recessie uitblijft. In oktober 2019 viel de zesmaandse trend van de Amerikaanse LEI negatief uit, maar we geloven niet dat dit betekent dat ons meteen een recessie te wachten staat. Het ziet er daarentegen juist naar uit dat de Amerikaanse LEI overmatig heeft geleden onder de problemen van de Amerikaanse industrie – en dan met name de schalieolie-industrie. Daarom is het ook zo belangrijk om bij een daling van de LEI de componenten goed onder de loep te nemen, alvorens voor een recessie te waarschuwen. Daarnaast is de LEI niet geschikt om de aandelenkoersen te voorspellen, omdat die al in de index zijn opgenomen. Feit blijft dat het nagenoeg onmogelijk is om een beursdaling te voorspellen! De economie en de aandelenmarkt zijn nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar verbonden en met de LEI kan de kans op een recessie beter ingeschat worden. Marktvoorspellers moeten dus wel degelijk rekening houden met deze index.
Dus, wanneer de angst voor een economische vertraging of een recessie hoogtij viert, controleer dan de LEI’s van over de hele wereld. Gaan ze omhoog? Omlaag? Blijven ze juist stabiel? Dat is een van de manieren om in te schatten of de angst voor een recessie gegrond is of dat er sprake is van paniekzaaierij.
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten. Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid in Luxemburg (onder het nummer: B228486) die ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“Fisher Investments Europe”). Fisher Investments Europe is gereguleerd door de CSSF. Het geregistreerde adres van Fisher Investments Europe is: K2 Building, Troisième étage, Forte 1, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg.
Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen. Meer specifiek zal de voorbereiding van rapporten met betrekking tot de geschiktheid van de beleggingen gedeeltelijk uitgevoerd worden door Fisher Investments Europe Limited, handelend onder de naam Fisher Investments UK (“Fisher Investments UK”), en zal de dagelijkse besluitvorming over de portefeuillestrategie uitgevoerd worden door Fisher Asset Management, LLC, handelend onder de naam Fisher Investments (“Fisher Investments”). Portefeuillehandelingen kunnen worden verricht door Fisher Investments Europe, Fisher Investments UK of andere gelieerde ondernemingen.
Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
[i] Bron: FactSet, per 01/29/2019. LEI en recessies zoals gedefinieerd door het National Bureau of Economic Research (NBER).