Door de legalisering van cannabis in een aantal Amerikaanse staten is een bloeiende ‘wietbusiness’ ontstaan. Er gaan miljarden dollars in om. Het is een van de snelst groeiende economische sectoren in de Verenigde Staten.
Dit artikel verscheen in februari 2015 in Elsevier Weekblad.
Venice Beach, een kustwijk van Los Angeles, doet in één opzicht denken aan Amsterdam: de wietdampen zweven er over de promenade. Ook automobilisten in de westelijke stad roken erop los. Hun ramen staan in de file vaak open en de indringende geur van cannabis hangt over de snelwegen.
En dan te bedenken dat softdrugs in Californië alleen zijn toegestaan voor medische doeleinden. Dat systeem is al jaren lek. De regels worden niet gehandhaafd, iedereen met hoofdpijn kan aan wiet komen. Staten als Colorado gooien het daarom over een andere boeg. Softdrugs zijn er sinds kort gelegaliseerd voor medisch en ‘recreatief’ gebruik. Als gevolg daarvan ontstaat nu een bloeiende, groeiende, lokale ‘wietbusiness’ in de Verenigde Staten.
Enorme markt
In Nederland zijn softdrugs nog altijd illegaal, maar de verkoop van kleine hoeveelheden wordt gedoogd. Met de teelt en verkoop van cannabis was in de Verenigde Staten vorig jaar 2,7 miljard dollar gemoeid, omgerekend 2,3 miljard euro. Ten opzichte van 2013 was dat een toename van 74 procent, waarmee de wietbranche veruit de snelste groei van alle economische sectoren vertoont – inclusief mobiele technologie, een andere branche met hevige groeistuipen.
Dat zien geldschieters als Peter Thiel in. De medeoprichter van onlinebetaaldienst PayPal heeft diepe zakken. Zijn invloedrijke investeringsfonds Founders Fund maakte begin dit jaar bekend dat het als eerste grote fonds dollars steekt in de jonge sector. Hoeveel is niet duidelijk, maar de investering in Privateer Holdings is niet zonder belang: de branche krijgt er een legitiemer imago door. Privateer heeft onder meer Leafly onder beheer, een website met informatie voor wietliefhebbers, zoals recensies van producten en handelaren. Founders Fund investeert graag in opkomende industrieën. ‘Dit is slechts een iets extremere versie van wat we altijd doen,’ liet Founders laconiek weten.
De nieuwste cijfers over de branche komen uit het nieuwe jaarrapport, The State of Legal Marijuana Markets, van onderzoeksbureau Arcview Market Research. Dat verschijnt pas later deze maand. Maar Patrick Rea, een van de geraadpleegde experts, kan alvast vertellen dat de handel, die hij een warm hart toedraagt, alle verwachtingen overtreft.
Gezondheidsrisico’s
Als de nieuwe regelgeving van Colorado zou worden toegepast in heel Amerika, dan zou de landelijke ‘wiet-economie’ een omvang hebben van 37 miljard dollar, omgerekend 32,6 miljard euro. ‘Stel je voor,’ zegt Rea vanuit Colorado, waar hij Canopy Boulder leidt, een stimuleringsfonds voor beginnende cannabisbedrijven. ‘Dat is groter dan de markt voor biologische voeding’ – ook al een explosief groeiende business.
Gebruik van softdrugs is zeer omstreden, al was het maar vanwege de gezondheidsrisico’s, en is in de meeste landen daarom nog steeds verboden. Rea ziet vooral de economische en praktische voordelen van legalisering.
Zo kan de handel in softdrugs worden belast, zoals elk legaal product. In Colorado is besloten dat de belastinginkomsten uit de nieuwe industrie grotendeels worden besteed aan onderhoud van scholen. De angst van tegenstanders was dat legale wiet voor problemen op middelbare scholen zou zorgen. De investering van omgerekend enkele tientallen miljoenen euro’s in het onderwijs is een poging om iets aan die vrees te doen.
Thuisbezorgd
De werkgelegenheid lijkt in bescheiden mate te profiteren van de legalisering. Rea noemt opnieuw Colorado, de staat die wordt gezien als het laboratorium van legalisering. In de staat met 5,2 miljoen inwoners zijn zo’n 500 onafhankelijke ‘dispensaries’: een mengvorm van coffeeshop en ‘wiet-apotheek’. Bij elke vestiging werken ten minste drie mensen. De winkels moeten worden gebouwd of verbouwd. ‘Je hebt aannemers en beveiliging nodig,’ zegt Rea. ‘Een advocaat en een accountant.’
In vier staten plus de hoofdstad Washington zijn de eetbare of te roken cannabisproducten legaal. Cannabis wordt in zeventien staten getolereerd om medische redenen, en ook daar is het bedrijfsleven al op de nieuwe markt gesprongen. De gebruiker in Los Angeles hoeft niet meer van de bank te komen om stoned te worden. ‘Marihuana thuisbezorgd,’ adverteert koeriersdienst SpeedWeed, ‘net als pizza.’
De omslag is in de Verenigde Staten snel gegaan. Was de wietkwestie tot voor kort een splijtzwam in de ‘cultuuroorlog’ tussen conservatieven en progressieven, inmiddels wijzen alle opiniepeilingen erop dat de meerderheid in alle regio’s van de Verenigde Staten achter legalisering staat.
Regulering
Het ministerie van Justitie en de landelijke politiedienst FBI zijn onder president Barack Obama geïnstrueerd om niet langer op te treden tegen staten die het heft in eigen handen nemen. Zo heeft Obama zijn zegen gegeven aan het toekomstbeeld van een softdrugeconomie waarin tientallen, mogelijk honderden miljarden dollars zullen omgaan.
Justitie is ook duidelijk in wat politie en aanklagers wel en niet zullen doen. Vervolging van handelaren en gebruikers in cannabisstaten? Nee. Hard optreden tegen de verkoop aan minderjarigen, stoned auto rijden en de softdrughandel als dekmantel voor ‘criminele harddrugs-operaties’? Ja.
‘Iedereen heeft door dat je met business-vriendelijke regulering een veilige, moderne cannabishandel kunt opzetten,’ meent Rea. Maar de stapsgewijze legalisering brengt wel problemen met zich. Zolang wiet illegaal is in Utah, de buurstaat van Colorado, blijft het strafbaar om met een joint of cannabispil de staatsgrens over te steken.
Bedrijfsleven durft nog niet
Banken doen geen zaken met softdrugsbedrijven. Elke bank is verplicht verzekerd binnen een federaal systeem (FDIC) en drijft handel in heel Amerika. Zo lang de producten onwettig zijn in de helft van het land, zal geen financiële instelling haar vingers willen branden aan lokale wietondernemers.
Het gevolg is dat de miljardensector een ‘cash-only business’ is, met uitsluitend contant geld. In de moderne economie is dat uiteraard geen houdbare situatie. Vooralsnog levert het ongemak wel extra werkgelegenheid op. De pakketten dollars moeten worden opgeslagen in kluizen, het vervoer kan niet zonder beveiliging. ‘Goede banen voor oorlogsveteranen, die vinden werk bij beveiligingsfirma’s,’ meent een optimistische Rea. Niet alleen banken, ook grote bedrijven zijn huiverig om de wiethandel te omarmen. Zo durft Apple het niet aan. Mass Roots, een ‘sociaal netwerk voor de cannabisgemeenschap’, is niet welkom in de app-winkel van Apple.
De voorstanders liggen er niet wakker van. Zij gaan er vanuit dat zij aan het langste eind trekken. Colorado zal dienen als lichtend voorbeeld voor andere staten, voorspelt Rea. ‘Hoe kan het anders, met duizenden nieuwe arbeidsplaatsen en belastinginkomsten?’
Geldschieters die in de business stappen, bewijzen zijn gelijk, vindt hij. En Founders Fund, van investeerder Peter Thiel, heeft hoge verwachtingen van de investering in Privateer. Zoals Geoff Lewis, partner bij Founders Fund, het zegt: ‘Wij geloven dat regelgeving het publieke denken zal volgen.’