Alarmerende woorden van Hillary Clinton over de ontwikkelingen rond de Brexit. In haar eerste opiniestuk sinds ze in 2016 de verkiezing om het Amerikaanse presidentschap verloor, luidt ze de noodklok over de gevolgen van een eventuele ‘harde’ Ierse grens.
‘De hand van de geschiedenis zal zwaar en meedogenloos zijn’, als er een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland komt, stelt Clinton in een ingezonden stuk in het Britse dagblad The Guardian.
Meld je hier gratis aan voor de Amerika Update, de wekelijkse nieuwsbrief met de laatste ontwikkelingen over de Verenigde Staten. Elke vrijdag in je mailbox.
Amerika was van grote invloed op Ierse vredesonderhandelingen
De publicatie valt samen met de twintigste verjaardag van het Goedevrijdagakkoord (ook bekend als het Akkoord van Belfast), het internationale verdrag tussen Ierland en het Verenigd Koninkrijk, resultaat van vredesonderhandelingen in de jaren negentig. Volgens Clinton wordt de vrede in Ierland bedreigd door de mogelijkheid van een harde grens tussen Noord-Ierland en de rest van Ierland.
Met haar stuk beroept Clinton zich duidelijk op haar expertise als minister van Buitenlandse Zaken onder het voormalige bewind van president Barack Obama. De Amerikanen hadden een flinke vinger in de pap bij de Ierse vredesonderhandelingen. ‘We kunnen niet toestaan dat de Brexit de vrede ondermijnt waarvoor mensen hebben gestemd en gevochten en waarvoor zelfs mensen zijn gestorven,’ aldus Clinton.
Haar stuk verscheen gelijktijdig met een bezoek van haar man Bill aan het Clinton-instituut van het University College Dublin maandagavond. Daar stond ook hij stil bij het belang van het Goedevrijdagakkoord. Dat akkoord is volgens hem een ‘schoolvoorbeeld’ voor landen die te maken hebben met etnische spanningen.
Meer over Brexit
Britten zeggen EU over een jaar vaarwel: dit moet er nog gebeuren
Onderhandelaars van het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie (EU) hebben de kwestie van de Ierse grens tijdelijk geparkeerd voor de transitiedeal die vorige maand werd gesloten. Toch moet er zicht zijn op een oplossing voor de volgende EU-top, in juni.
Ook voormalige premiers bezorgd over Ierse grens
Clinton is de eerste buitenlandse prominent die waarschuwt voor een harde grens tussen Ierland- en Noord-Ierland. Ze treedt daarmee in de voetsporen van Barack Obama, die eenzelfde soort tactiek hanteerde om te voorkomen dat de Britten voor uittreding uit de EU zouden stemmen bij het referendum in 2016. Zijn interventie had gezien de resultaten van het referendum weinig effect.
Ook in Groot-Brittannië zelf klinken bezorgde geluiden over de kwestie rond de harde grens. Eerder waarschuwden ook de voormalige Britse premiers Tony Blair en John Major voor de mogelijke effecten van een Brexit op de vrede in Ierland.
Met haar woorden over de ‘hand van de geschiedenis’, laat Clinton zich ook inspireren door Blair. In haar stuk parafraseert Clinton een bekende quote van hem uit de tijd van het oorspronkelijke Belfast-akkoord: ‘If short-term interests take precedent over solving the long-term challenges that still exist in Northern Ireland, then it is clear that the hand of history will be both heavy and unforgiving’.
Brexit gaat alleen verliezers opleveren. Lees het commentaar van Arendo Joustra
Overigens is ook de Britse premier Theresa May fel tegen een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Waar in december een compromis werd bereikt over de Noord-Ierse grens – die zou openblijven – wil de Britse regering nu echter niet garanderen dat die afspraak gepaard gaat met een douane-unie. Daarmee blijft het vrije verkeer van goederen in stand. De Europese Unie verlangt dan wel dat Noord-Ierland zich aan Europese regelgeving blijft houden.
Dat zou betekenen dat Noord-Ierland gebonden is aan het Europees Hof van Justitie in Luxemburg, en daarmee wordt Noord-Ierland losgeweekt van de rest van het Verenigd Koninkrijk. Althans, zo redeneert May: ‘Een dergelijk voorstel brengt de eenheid van het Britse koninkrijk in gevaar.’ May is niet van plan om hieraan gehoor te geven. Sterker nog: ‘Geen enkele Britse premier zou deze concessie doen,’ aldus May enkele maanden geleden.