Donald Trump keert terug in het Witte Huis. Hij ligt op koers om een meerderheid van de kiesmannen te winnen. De Republikeinen behalen ook een meerderheid in de Senaat en mogelijk in het Huis van Afgevaardigden.
Het is een historische verkiezingswinst. Tot nu toe diende alleen de Democraat Grover Cleveland twee niet-aaneengesloten periodes als president van de Verenigde Staten, aan het einde van de negentiende eeuw. Trump slaagt daar zeer waarschijnlijk in. Nog niet alle stemmen zijn geteld, maar in cruciale swing states gaat Trump aan kop. De kansen voor Democraat Kamala Harris zijn minuscuul.
Lang was Trump in dit verkiezingsjaar favoriet voor het Witte Huis. Hij debatteerde eind juni zo veel beter dan Democraat Joe Biden, dat Biden uit de race stapte. De zittende president krijgt al het hele jaar een onvoldoende van de Amerikaanse kiezers, die zich druk maken over Bidens jaren van hoge inflatie en groeiende immigratie.
Volg de uitslagen van de presidentsverkiezingen tussen Trump en Harris in dit liveblog
Hoge inflatie en immigratie ook belangrijk onder Latino’s
Ook kiezersgroepen die traditiegetrouw Democratisch stemmen, klaagden over die thema’s. Zo zei in 2021 nog 30 procent van de Latino-kiezers voor een grensmuur te zijn. In 2024 was die steun al 42 procent.
Strenge immigratieregels is één van de grote beloftes die Donald Trump deze campagne deed. Zo wil hij miljoenen mensen deporteren uit de Verenigde Staten, mogelijk met hulp van het leger. Ook beloofde hij de inflatie onder controle te krijgen, onder meer door importtarieven aan China op te leggen. Maar ook aan bevriende landen zoals Canada en de Europese Unie.
Met een terugkeer van Trump, krijgt de Nederlandse oud-premier Mark Rutte als secretaris-generaal van de NAVO een ingewikkelde klus. Trump dreigde diverse keren met een Amerikaans vertrek uit de NAVO, wat de trans-Atlantische defensieorganisatie ernstig zou verzwakken.
Lees ook: zo komt het buitenlandbeleid van Trump eruit te zien
Belangrijk deel achterban heeft Democraten verloren
Met de nederlaag van Kamala Harris en de terugkeer van Donald Trump als president, staan de Democraten voor een periode van herbezinning. Een belangrijk deel van de achterban heeft de partij verlaten. Zo blijkt uit exitpolls dat Latino’s en zwarte Amerikanen in toenemende mate op Trump stemden. De meeste zwarte Amerikanen stemmen nog steeds Democratisch, maar niet genoeg meer om die partij aan overwinningen in cruciale staten als Georgia en Pennsylvania te helpen.
Met deze verkiezingsuitslag is de Democratische Partij de kiezerscoalitie van Barack Obama definitief kwijt. Barack Obama bond in 2008 en 2012 jongeren, minderheden en lager opgeleide, blanke Amerikanen aan de Democratische Partij. Die minderheden en lager opgeleide, blanke Amerikanen kiezen nu liever voor de Republikeinen.
Dat betekent een historische verschuiving van kiezersgroepen in de Verenigde Staten. In twintig jaar tijd zijn de opvattingen aanzienlijk verschoven. Daar profiteren de Republikeinen van, terwijl de Democraten hun wonden likken.