Oude diesels mogen steeds meer binnensteden niet meer in, de cv-ketel moet worden vervangen door een prijzige warmtepomp, de veestapel moet krimpen – en nu blijkt dus ook dat de biefstuk op uw bord zomaar een stuk duurder kan worden.
Koe en varken als nieuwste bedreiging voor het milieu – het is misschien even wennen. Maar de dieren lijken de diesels van de toekomst te worden. Niet op vier wielen, maar op vier poten. En met een wat ander type uitlaat.
Volgens de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli)
moeten Nederlanders meer plantaardige eiwitten, groenten en fruit eten. De productie van vlees en andere dierlijke producten trekt volgens de Rli een te zware wissel op het milieu door de uitstoot van broeikasgas.
Maar hoe zorg je ervoor dat mensen die gewend zijn melk te drinken en vlees te eten, dierlijke producten (vaker) laten staan?
Het Rli zoekt het om te beginnen in ‘samenwerking met de retail’: restaurants, maaltijdbezorgservices en de uitbaters van bedrijfskantines, die ervoor moeten zorgen dat er vaker vleesvervangers, groente en fruit op het menu staan.
Karbonadetaks of biefstukboete?
Maar de adviseurs lijken niet te geloven dat ze het daarmee gaan redden. Dus worden zwaardere middelen van stal gehaald. En wat doen beleidsmakers en adviseurs in Nederland die burgers iets willen afleren? Juist. Die voeren fiscale prikkels in.
‘De huidige prijzen zijn niet reëel. Van oudsher vallen dierlijke producten in een lager btw-tarief. De argumentatie hierachter was dat deze producten tot de eerste levensbehoeften behoren. Gezien de goede alternatieven met een veel geringere impact op milieu en klimaat lijkt dit argument niet langer van toepassing,’ schrijft de Rli.
Vlees van 6 naar 21 procent btw
Om de prijzen ‘reëler’ te maken, kan het kabinet besluiten tot invoering van (komt-ie) ‘een prijsprikkel’. De adviseurs schetsen twee opties: een aanpassing van het btw-tarief, of een vleesaccijns, zodat vlees zich opeens in het gezelschap bevindt van stoffen als benzine, diesel, sigaretten, wijn, bier en sterke drank.
Maar vlees onder het hoge btw-tarief van 21 procent laten vallen, is dus ook een optie. Nu had de coalitie al besloten dat het lage btw-tarief van 6 procent, waaronder vlees nu nog valt, omhoog moet naar 9 procent. Maar wat merkt u ervan bij de slager als vlees inderdaad onder het hoge tarief gaat vallen?
Een stuk vlees dat zonder btw 7 euro kost, kost nu inclusief 6 procent btw 7,42 euro. Door de verhoging van het lage tarief gaat het 7,63 euro kosten – een verhoging met 21 cent. Valt vlees onder het hoge tarief, dan kost het 8,47 euro. Dat is meteen 1,05 euro meer dan nu.
Pleidooien voor een hogere belasting op vlees zijn niet nieuw. GroenLinks en de Partij voor de Dieren pleitten daar al eerder voor. Nu is er dus ook steun van een adviesorgaan van kabinet en Kamer. Zo gaat het wel vaker: eerst klinkt het als een radicaal geluid, een paar jaar later is het beleid. Zover zijn we nog niet, maar wees vooral niet verbaasd als het gebeurt.
Gevolg: u gaat minder vlees eten
Het effect van een vleestaks of hogere btw op vlees kan zijn dat u het minder vaak gaat eten. Het Rli verwijst naar
een studie van bureau CE Delft uit 2012 in opdracht van Natuur en Milieu, getiteld
Milieueffecten van verbeteropties voor de Nederlandse eiwitconsumptie, waarin staat te lezen dat de impact op het milieu bij invoering van een hoog btw-tarief met 8 tot 12 procent afneemt.
Nederlanders gaan volgens de onderzoekers per persoon per jaar 1,4 kilo minder rund- en kalfsvlees eten, 2,1 kilo minder varkensvlees, 1,4 kilo minder kippenvlees en 5,8 kilo minder zuivel (inclusief kaas). Of die schattingen tot op het ons nauwkeurig uitkomen?
Schatkist voller door hogere btw
Wat we wel zeker weten: de schatkist vaart wel bij het hogere btw-tarief. De extra belastinginkomsten schommelen tussen de 0,6 miljard euro (alleen hoog btw-tarief voor vlees) en 2 miljard euro (ook hoog btw-tarief op eieren en zuivel) per jaar.
