Syrische Koerden bereiden in Noord-Syrië een eigen staat of deelstaat voor, die een federale, democratische structuur moet krijgen. Maar deze wens zet het Syrische vredesoverleg onder druk.
De YPG-milities, ondersteund door zowel de Verenigde Staten als Rusland, nemen het op tegen Islamitische Staat (IS) en zijn daarin succesvol. Grote delen bij de grens met Turkije staan onder hun controle.
Drukmiddel
Maar hoewel ze dus een belangrijke rol spelen in deze al jaren durende burgeroorlog, zijn ze niet uitgenodigd voor de onderhandelingen over vrede. Die worden deze week hervat in het Zwitserse Genève.
Deze week worden nieuwe gesprekken gestart tussen de Syrische regering en gematigde oppositiepartijen over een politieke overgangsperiode. Volgens VN-gezant Steffan de Mistura ‘het moment van de waarheid’, nu een wapenstilstand lijkt te worden nageleefd. Toch zijn de partijen nog altijd niet bereid compromissen te sluiten. Meer >
Een van de betrokken Koerdische voormannen zei woensdag op een conferentie in Rmeilan dat de Syrische Koerden het heft nu in eigen handen nemen.
Het uitroepen van een federale staat moet worden gezien als een drukmiddel: de Syrische Koerden willen hoe dan ook meepraten over het toekomstige Syrië, en een plek daarin. De Koerden beogen drie relatief autonome Koerdische deelstaten. Hoe die zich tot Damascus moeten gaan verhouden is niet duidelijk. De Koerdische regio in Irak is bijvoorbeeld praktisch vrijwel onafhankelijk van Bagdad, met eigen instituties.
Turkse bommen
Turkije heeft vrijwel meteen boos gereageerd. Ankara noemt de plannen ‘illegaal’ en van geen enkele waarde, omdat de eenheid van Syrië de basis voor elke oplossing vormt. De Turkse regering ziet de Syrische Koerden als verlengstuk van de in hun ogen terroristische organisatie PKK.
Een onafhankelijke Koerdische staat in het noorden van Syrië, pal aan de grens met Turkije, is een waar schrikbeeld voor de Turken. Niet voor niets worden de YPG-milities geregeld bestookt met Turkse bommen. Ook Syrië verwerpt de Koerdische droom. Het hoofd van de regeringsdelegatie in Genève, Bashar Ja’afari, zei dat over een federaal model voor Syrië niet eens te spreken valt.