‘Het worden twee dagen lange dagen. ‘ Met die woorden ging premier Mark Rutte (VVD) het zoveelste EU-overleg in over de migratiecrisis. De komende dagen moet er een afgeronde deal met Turkije op tafel liggen, maar er zijn nog altijd obstakels die moeten worden weggenomen.
Want er is flinke onenigheid over het conceptakkoord, dat ruim een week geleden tot stand kwam. Heel veel vertrouwen in een goede afloop is er inmiddels niet meer. Voorzitter van de Europese Raad Donald Tuks zei bijvoorbeeld eerder voorzichtig te zijn, dan optimistisch.
Volgens Rutte is het nog maar de vraag of de 28 lidstaten wel tot een gezamenlijke strategie komen, die dan vrijdag wordt voorgelegd aan de Turken. Het is nog lang geen gelopen race’, maar het lange overleg dat in het verschiet ligt, is wel ‘cruciaal’ om tot een deal te komen. De Litouwse president Dalia Grybauskaite zei op cynische toon: ‘Hopelijk gaan we het eens worden over iets.’ Zij vatte de bezwaren samen als ‘zeer gecompliceerd, zeer moeilijk uit te voeren en op de rand van het internationaal recht‘.
Het is onduidelijk wat er precies met de honderden miljoenen euro’s gebeurt die de Europese Unie (EU) investeert in het migratiebeleid van omliggende landen. Omdat ‘doelstellingen’ ontbreken, blijkt het externe migratiebeleid van de EU een oncontroleerbaar vehikel te zijn. Lees meer >
Veto?
Immers, alle 28 lidstaten – ‘het maakt niet hoe groot ze zijn’ (Tusk) – moeten instemmen met het controversiële pakket afspraken, waarin onder meer is opgenomen dat de visumplicht voor Turken die naar de EU willen reizen, wordt versoepeld, en dat de onderhandelingen over EU-lidmaatschap worden versneld. Juist daartegen bestaan grote bezwaren, vooral bij Cyprus.
Het eiland onderhoudt een zeer gespannen relatie met Turkije. Na een invasie van de Turken in 1974 is het noordelijke deel bezet door Turkse troepen, en het zuiden Grieks-Cypriotisch. De president van het eiland, de Grieks-Cyprioot Nicos Anastasiades dreigt het migratieakkoord met een veto te blokkeren, als Turkije niet tegemoet komt aan de voorwaarden die hij stelt.
Harde toon
Hij wil dat Ankara zijn regering erkent, en dat Cypriotische schepen en vliegtuigen toegang hebben tot Turkse havens en vliegvelden. Aan de Grieks-Cyprioten zal het niet liggen, zegt Anastasiades, die zijn harde toon van de voorbije dagen al iets afzwakt. Hij sprak de hoop uit dat tijdens de onderhandelingen een compromis mogelijk is.
Anastasiades gelooft dat er alternatieven zijn die een oplossing kunnen bieden. Welke dat dan precies zijn, wilde hij niet zeggen. ‘Daarvoor moeten jullie wachten tot morgen,’ sprak hij tot de verzamelde journalisten in Brussel. Tusk reisde al naar Cyprus om de president van gedachten te doen veranderen, maar of hij echt tot hem heeft weten door te dringen, weet niemand. Vooralsnog.