Een deal met Turkije over een gezamenlijke aanpak van de migrantencrisis is nog niet zeker. Een doorbraak is mogelijk, maar staat niet vast.
Dat voorbehoud sprak premier Mark Rutte (VVD) dinsdagavond uit in een debat met de Tweede Kamer. Het parlement voelt hem aan de tand over het ophanden zijnde akkoord met Turkije over de migratiecrisis.
Maar die afspraken staan dus nog altijd niet vast. Rutte heeft haast én is optimistisch: als de deal tussen de Europese Unie (EU) en Turkije eenmaal is beklonken, moet de migratiestroom binnen drie, tot vier weken zijn gestopt. Nederland speelt een belangrijke rol bij het overleg vanwege het halfjaarlijkse voorzitterschap van de EU.
Een week nadat EU-leiders een conceptakkoord sloten met de Turken over het indammen van de migratiestroom naar Europa, is de deal van alle kanten aangevallen. Zeker vier EU-lidstaten dreigen het akkoord te blokkeren
Kampen
Ankara wil migranten die illegaal naar Europa komen, terugnemen. In ruil moeten EU-landen erkende vluchtelingen uit Turkse vluchtelingenkampen halen. De EU zal dan niet 3 maar 6 miljard euro beschikbaar stellen voor de vluchtelingenkampen in Turkije. Dat geld gaat naar hulporganisaties en niet naar de Turkse overheid, onderstreepte Rutte nog eens.
Ook wil Turkije versnelde afschaffing van de visumplicht voor Turken richting Europa en versnelde onderhandelingen over toetreding tot de EU. Daar hebben veel partijen grote moeite mee, omdat het land de mensenrechten niet respecteert. Ook met de persvrijheid is het er slecht gesteld. Er zit een enorm aantal journalisten in de Turkse gevangenissen, oppositiekrant Zaman is onlangs onder curatele geplaatst van de overheid, en zondag, vlak na de bloedige aanslag in de hoofdstad Ankara werden sociale media afgesloten.
Visumvrij
Maar volgens Rutte kan er geen sprake van zijn dat de voorwaarden voor visumvrij reizen worden versoepeld. Berichten dat de Europese Commissie dat van plan zou zijn, wijst hij naar het rijk der fabelen. Regeringspartij VVD, net als coalitiepartner PvdA voor de deal, zegt dat het niet zo’n vaart loopt met die toetreding tot de EU van Turkije. Die is volgens VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra zelfs ‘verder weg dan ooit’.
De premier denkt dat ook: ‘Ik ben de enige die nog in actieve dienst is als een EU-lidmaatschap voor Turkije in zicht is. U bent dan allang met pensioen.’ Volgens hem worden de toelatingseisen voor Turkije gewoon gehandhaafd. De Kamer kwam, met veel twijfels dus, tot de slotsom dat Rutte verder mag onderhandelen om de deal tot een goed einde te brengen.