Lange tijd werden Oost-Europese landen door EU-leiders afgeschilderd als frustrerende obstakels bij het oplossen van de migratiecrisis. In een paar maanden tijd is een hoop veranderd: de landen zijn geen opstandelingen meer, maar lopen juist voorop in de Europese discussie over migratie.
De leiders van de vier Visegradlanden (Tsjechië, Polen, Hongarije en Slowakije) kwamen woensdag samen voor een minitop, waar ze zich presenteerden als een belangrijk Europees machtsblok. ‘Wij zijn de meest succesvolle en stabiele regio van de wereld’, zei de Hongaarse premier Viktor Orbán. ‘Europa kan maar beter naar ons luisteren,’ voegde de Poolse leider Beata Szydlo toe.
Reportage
Oost-Europa laat zich niets meer voorschrijven door het Westen
Gelijk halen
De Visegradlanden merken al dat ze in Europa steeds serieuzer worden genomen. ‘In 2015 werden we nog neergezet als paria’s, maar wat we nu zeggen wordt gezien als mainstream,’ zei de Tsjechische minister van Europese Zaken Tomas Prouza tegen EUobserver. ‘We hadden de hele tijd gewoon gelijk, al wisten we niet precies hoe we dit het beste konden uitleggen.’
De Hongaarse premier Orbán, in het begin van de migratiecrisis beschimpt na het neerzetten van hekken aan de grens, zette woensdag andermaal uiteen wat zijn land al lange tijd als oplossingen voor de migratiecrisis voorstelt. Hongarije wil een Europese grenswacht opzetten, snel economische migranten uitzetten en proberen om asielzoekers al in Noord-Afrika en het Midden-Oosten op te vangen.
Uitwerking
Vooral het deze week aangekondigde EU-stimuluspakket lijkt in grote lijnen op Orbán’s plan om de Schengenzone te redden. Er zal tot 62 miljard euro worden geïnvesteerd in landen in Afrika en het Midden-Oosten, om de leefsituatie daar te verbeteren. Ook wordt aangemoedigd om meer asielprocedures in landen als Niger te starten, zodat uiteindelijk enkel erkende vluchtelingen naar Europa kunnen komen.
René van Rijckevorsel: EU-miljarden zijn helaas nodig om Afrikaanse migrantenstroom te stelpen
Ondanks de ogenschijnlijke toezeggingen vanuit Europa blijven de Visegradlanden uiterst kritisch over het eerder aangenomen plan om migranten te herverdelen over EU-lidstaten. Orbán noemt het een besluit genomen door ‘luie’ EU-leiders die niet willen luisteren naar de wil van het volk. Tot ontsteltenis van ‘Brussel’ organiseert Hongarije binnenkort een referendum over het herverdelingsplan.
De Visegradlanden zullen het komende half jaar extra in de spotlights staan, als Slowakije Nederland opvolgt als voorzitter van de EU. De links-populistische premier van het land Robert Fico is in de migratiecrisis uiterst kritisch op de Unie en weigerde om islamitische asielzoekers op te vangen. De Slowaakse regering heeft al aangegeven dat, hoewel migratie een van de belangrijkste thema’s zal zijn tijdens hun voorzitterschap, de herverdeling van migranten onderaan de lijst met prioriteiten zal staan.