Door de hoog oplopende spanningen tussen Amerika en Turkije, is er discussie ontstaan of het nog veilig is om kernwapens op te slaan op de Turkse luchtbasis Incirlik. Er zou zelfs al sprake zijn dat Amerika kernwapens vervoert naar Roemenië.
Zo’n vijftig Amerikaanse kernbommen zouden zijn opgeslagen op luchtbasis Incirlik, in het oosten van Turkije. Die basis wordt ook gebruikt door NAVO-lidstaten in de strijd tegen Islamitische Staat (IS) in Syrië.
Sinds de neergeslagen coup in Turkije, is de relatie met Amerika flink bekoeld. Amerika wil de geestelijke Fethullah Gülen, volgens Erdogan de man achter de staatsgreep, niet uitleveren, tot woede van de Turkse regering. ‘Er heerst een serieus anti-Amerika gevoel in Turkije, en dat kan gauw escaleren naar haat,’ dreigde minister van Justitie Bekir Bozdag.
Gevaarlijk opslagdepot
Er zijn op Inclirlik weliswaar tientallen kernkoppen opgeslagen, de Amerikanen kunnen ze vanaf de luchtbasis niet snel gebruiken. Daarvoor ontbreken de benodigde vliegtuigen. Waarom zou je die dan op zo’n explosieve plek opslaan, vraagt nonproliferatie-expert Jeffrey Lewis zich af in Foreign Policy.
Kernwapens op Incirlik houden is ‘pure gok’
Ook de situatie rond Incirlik is daarmee ronduit onzeker geworden. Meermaals sloten de Turken het luchtruim en de elektriciteit op de basis af, naar eigen zeggen omdat een aantal van de coupplegers gebruik maakten van de luchtbasis. Bovendien werd de veiligheid op de basis meermaals bedreigd door grote anti-Amerika demonstraties.
Denktank The Simson Center schreef maandag in een rapport dat Amerika een verhoogd risico loopt dat kernwapens in de handen komen van ‘terroristen of andere vijandige groepen’. ‘Er worden serieuze veiligheidsmaatregelen genomen, maar die kunnen niet al het risico wegnemen,’ zegt coauteur Laicie Heeley tegen persbureau AFP. ‘De opslag van vijftig kernwapens door Amerika is een pure gok.’
Smokkelt Amerika bommen naar Roemenië?
In het openbaar houden de Amerikanen vol dat de relatie met Turkije prima is en dat de Turken ‘een belangrijke bondgenoot’ blijven, maar achter de schermen lijkt een strategieverandering gaande. Twee militaire bronnen zeggen afzonderlijk van elkaar tegen nieuwssite EurActiv dat Amerika is begonnen met het vervoeren van een aantal van de kernwapens opgeslagen op Incirlik, naar een basis in Roemenië.
Het zou gaan om de basis in Deveselu, waar de Amerikanen ook al een controversieel raketschild hebben geplaatst. Het Roemeense ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat het de berichten ‘met klem ontkent’. Volgens Deborah Lee James, een hoofd van de Amerikaanse luchtmacht, is van het vervoeren van kernwapens geen sprake, omdat het niet nodig is. ‘De bommen zijn veilig in Turkije, en daar hebben we veel vertrouwen in,’ bezweert Lee James.