EU-lidstaten mogen de controles aan hun eigen grenzen nog minimaal drie maanden voortzetten. Daarna wordt opnieuw gekeken of de Schengenzone kan worden hersteld. ‘We zijn er helaas nog niet.’
Als gevolg van de migratiecrisis vroeg een reeks landen afgelopen mei om toestemming grenscontroles in te stellen. Griekenland kon de enorme stroom migranten niet aan: de controles van de eigen grens waren niet afdoende en ook het asielsysteem vertoonde grote gebreken. Zo liepen honderdduizenden migranten zo verder de Schengenzone in.
Brussel besloot daarop dat Oostenrijk, Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen hun eigen grenzen mochten sluiten. Dat gaat wel tegen de regels van de Schengenzone in, die vrij verkeer van personen waarborgt voor de lidstaten.
Terugkeer naar Schengen komt nog te vroeg
De Europese Commissie stelde dinsdag voor om grenscontroles ook de komende drie maanden toe te staan. De lidstaten moeten wel wekelijks de noodzaak aantonen en onderzoeken of er geen alternatieven zijn.
De commissie schrijft dat de situatie inmiddels enigszins is gestabiliseerd, maar dat het nog geen tijd is voor ‘een terugkeer naar Schengen’. Het Griekse asielsysteem moet nog steeds worden verbeterd – op verscheidene eilanden zitten duizenden migranten al maandenlang vast, wachtend op hun asielproces – en ook de controle aan de Europese buitengrenzen is nog niet optimaal. De EU hoopt dat de Europese grens- en kustwacht, die in januari op volle kracht zal opereren, daarbij gaat helpen.
‘De terreurdreiging is echt’
Tijdens de laatste EU-top gaven een aantal lidstaten al aan dat grenscontroles voorlopig nodig zijn. Nog altijd zijn er grote aantallen migranten die door de EU dwalen, zonder dat ze zijn geregistreerd door de autoriteiten, zei de Deense minister van Immigratie, Inger Støjberg. Ze schreef bovendien dat het gevaar bestaat dat er terroristen tussen deze migranten zitten. ‘De terreurdreiging is echt, we moeten controleren wie naar Europa komt.’
De lidstaten moeten zich nu buigen over het voorstel van de Europese Commissie. Duitsland wil dat de extra grenscontroles met zeker zes maanden worden verlengd, terwijl er ook lidstaten zijn die per direct een einde willen aan de controles.