Mosul bevrijd? Dan kijkt Syrië angstvallig naar de gevolgen

De Iraakse troepen en Koerdische milities zijn optimistisch gestemd, nu zij eindelijk aan de bevrijdingsoperatie van Mosul zijn begonnen. Maar Syrië houdt zijn hart vast: betekent een overwinning in Irak nieuwe ellende?

De bonte anti-terreurcoalitie maakt – gesteund door luchtaanvallen van internationale bondgenoten – gestaag opmars in de richting van de Noord-Iraakse stad, die nu nog in handen is van terreurbeweging Islamitische Staat (IS).

Tevredenheid over de veldtocht

Regeringsmilitairen hebben inmiddels het district Al-Shura ingenomen, een gebied dat ten zuidoosten ligt van Mosul. Het district ligt maar zo’n 45 kilometer van de ruïnestad Nineveh – waar IS eerder kunstschatten verwoestte. Niet ver van Al-Shura hebben volgens Iraakse media eenheden van de federale politie het gebied Tel al-Samn ingenomen.

Het opperbevel van de strijdkrachten in Bagdad is tevreden over het verloop van de veldtocht tot nu toe, en de controle over steeds meer strategische gebieden. De terreurgroep houdt anderhalf miljoen inwoners van de stad in een houdgreep – als een soort menselijk schild. Het gevaar is dan ook levensgroot dat met de omsingeling en de ogenschijnlijke huis-aan-huisgevechten veel burgerslachtoffers zullen vallen.

Jihadisten zwermen uit

En er zijn andere risico’s, nog los van de oplopende spanningen tussen Turkije, dat zich opwerpt als beschermheer van de soennieten en de overwegend sjiitische regering van Irak. Als het voor IS erg belangrijke bolwerk valt, kunnen al die jihadisten en terroristen die in leven zijn gebleven, uitzwermen over andere landen, waaronder in Europa, is de angst. Ze zouden namelijk bijvoorbeeld kunnen meereizen met de vluchtelingenstroom. Ook Syrië houdt zijn hart vast. Er is een reële mogelijkheid dat IS zich hergroepeert in het oosten van dat land.

Syrië deelt een lange grens met Irak- in het noorden nog altijd grotendeels onderdeel van het ‘kalifaat’. Strategisch belangrijke plaatsen als Deir Al-Zor – waar de Syrische president Bashar al-Assad een legerbasis heeft – en de met veel pijn en moeite veroverde stad Palmyra – kunnen dan zomaar opnieuw worden bedreigd. En wat te denken van Raqqa – de Noord-Syrische stad die geldt als de ‘hoofdstad’ van het zelfverklaarde radicaalislamitische ministaatje?

Een carte blanche voor IS?

Een betrokkene binnen de pro-Assad-alliantie zegt tegen persbureau Reuters dat een overwinning van Irak ‘een kersverse crisis in Syrië’ kan uitlokken. Met dat scenario houden ook de Fransen rekening. Frankrijk organiseert een conferentie over de toekomst van Mosul. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Marc Ayrault: ‘Het zou een enorme fout zijn niet ook de aanval te openen op Raqqa. Als we het terrorisme echt willen bestrijden, moeten we dit doen. We kunnen niet toestaan dat IS een nog gevaarlijkere uitvalbasis schept. ‘

Hezbollah en het Syrische regime – die zij aan zij vechten in de burgeroorlog – waarschuwen dat Amerika met de aanval op Mosul de IS-terroristen een carte blanche heeft gegeven om bij te kunnen komen in Syrië. Een belachelijke claim, liet het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, daarop weten.