Na zijn inzet tijdens de referendumcampagne in Groot-Brittannië, staat president Barack Obama nu de Italiaanse premier Matteo Renzi bij in de aanloop naar het Italiaanse referendum.
Italiaans referendum: wat als ook zij afkeer tegen EU uiten?
De premier werd uitgenodigd in het Witte Huis voor het dertiende laatste staatsdiner van Obama. Hij sprak daarvoor zijn steun uit voor Renzi en hoopt op een ‘ja’ tijdens het referendum. De jonge premier moet volgens Obama worden geprezen om zijn ‘visie en ambitieuze hervormingen’.
Referendum over Europa
Het referendum gaat over hervormingen van de Italiaanse bestuursstructuur. Als de Italianen voor het wetsvoorstel stemmen, zal de macht van de Senaat worden ingeperkt. Maar de populistische Vijfsterrenbeweging roept burgers op tegen het voorstel te stemmen, met een heel ander doeleinde.
De beweging hoopt met een ‘nee’-stem de macht van Renzi te ondermijnen en een proteststem uit te brengen tegen de bezuinigingsregels van de Europese Unie. De Vijfsterrenpartij maakt van het referendum wederom een referendum over Europa. Zo zorgde Brussel ervoor dat Renzi de Italiaanse banken niet kon redden met overheidsgeld, tot onvrede van veel Italianen.
Vloek van Obama
Dat is een van de redenen dat Obama zijn steun uitspreekt voor Renzi. Maar of dat een positief resultaat zal hebben, is onzeker. Het wordt namelijk de ‘vloek van Obama’ genoemd: toen de Amerikaanse president zijn steun uitte voor David Cameron en de ‘Remain’-campagne voorafgaand aan het EU-referendum, werkte dat averechts.
Zo haalde de pro-Brexit-politicus Boris Johnson flink uit naar Obama: ‘Hij geeft Groot-Brittannië een sneer en het is zeer antidemocratisch, hoezeer ik de Verenigde Staten ook waardeer,’ aldus de oud-burgemeester van Londen. ‘Hij moet wel toegeven dat hij hypocriet is als het gaat om soevereiniteit. Misschien heeft Obama wel een hekel aan het Britse rijk vanwege zijn deels-Keniaanse achtergrond.’
Jim Messina
Daarnaast wordt Renzi geadviseerd door Jim Messina, de campagnemanager van Obama en de oud-adviseur van Cameron. Tijdens de Britse parlementsverkiezingen van 2015 en het referendum in juni, werd Cameron bijgestaan door Messina, meldt Politico.
Maar ook voor het behoud van een Europese bondgenoot, is het referendum belangrijk voor Obama: Renzi heeft zijn politieke lot verbonden aan de uitslag van het referendum. Nu Cameron is opgestapt, en zowel premier Mark Rutte als Angela Merkel volgend jaar opnieuw het vertrouwen van de kiezer moet winnen, dreigen de Democraten in het Witte Huis belangrijke bondgenoten in Europa te verliezen.