De ongekend harde Amerikaanse verkiezingsrace zit er bijna op: dinsdag gaan de Amerikanen naar de stembus om antwoord te geven op de vraag: Hillary Clinton, of toch Donald Trump?
De verkiezingscampagne is eigenlijk al bezig sinds de zomer van vorig jaar, toen bij de Democraten en Republikeinen politici als Trump en Clinton zich kandidaat stelden. Nu, bijna anderhalf jaar later, komen we eindelijk te weten wie de volgende president van Amerika wordt. Elsevier.nl zet op een rij waar u op moet letten tijdens de grote finale, dinsdagnacht.
1.Spannender dan verwacht
In de peilingen zit er weinig verschil tussen Clinton en Trump: het zal aankomen op een reeks swing states en die kiesmannen die daar te behalen zijn. Clinton is wel licht in het voordeel, omdat er door demografische veranderingen simpelweg meer staten zijn die overwegend democratisch stemmen.
Trump moet juist veel van de battleground staten zien te winnen, zoals Florida, Ohio, Pennsylvania en Michigan, om kans te maken op het magische getal 270. Zoveel kiesmannen zijn benodigd om de meerderheid te behalen, en dus president te worden. Lees meer>
2. Waar kan ik het volgen?
Elsevier.nl houdt een liveblog bij tijdens de verkiezingsnacht en houdt u op de hoogte van het laatste nieuws. Wilt u live kijken, dat kan onder meer via de Europese versie van CNN, die vanaf 10 uur ’s avonds uitzendt. Vanaf middernacht heeft ook NOS een speciale uitzending over de verkiezingen.
3. Tot hoe laat moet ik opblijven?
Stembureaus aan de Oostkust gaan vanaf 18.00 uur Amerikaanse tijd één voor één dicht, dat is middernacht in Nederland. In de uren erna zullen exitpolls naar buiten komen, waardoor veel van de uitslagen per staat kunnen worden voorspeld. Als Clinton het beter doet dan verwacht, kan de uitslag al redelijk snel in de nacht worden bekendgemaakt.
Let op Florida. Die staat, waar alle stembureaus om 2 uur Nederlandse tijd zijn gesloten, is essentieel voor Trump. Bij een overwinning van Hillary is de kans zeer groot dat zij de volgende president wordt. Wint Trump juist meer van de oostelijke staten, dan kan het een lange zit worden. In dat geval moet er worden gewacht op de resultaten uit staten die meer in het westen liggen.
4. Speciale aandacht voor Utah
Normaliter is Utah een van de meest veilige Republikeinse staten – Mitt Romney won er in 2012 met bijna 73 procent van de stemmen – maar door de kandidatuur van Trump is alles anders. De bevolking van de mormoonse staat stemt graag op christelijke politici. Een onafhankelijke mormoonse kandidaat, Evan McMullin, heeft zich opgeworpen als de anti-Trump en maakt volgens de peilingen kans op winst.
Mocht McMullin de kiesmannen in Utah binnenhalen, dan bestaat zelfs de mogelijkheid dat hij tot president wordt benoemd. Daarvoor moeten Trump en Clinton wel allebei minder dan 270 kiesmannen winnen, én is het aan het Huis van Afgevaardigden om te kiezen wie de volgende president wordt. Zouden ze McMullin zien als compromiskandidaat?
5. Wat gebeurt er met het Huis van Afgevaardigden en de Senaat?
Ja, de presidentsverkiezingen gaan over het hoogste ambt en krijgen veruit de meeste aandacht, maar tegelijkertijd worden ook de belangrijke verkiezingen gehouden voor het Congres.
De Republikeinen hebben momenteel de controle in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden: vooral in de Senaat, waarbij elke verkiezingsronde eenderde van de plekken vrijkomt, zou dat kunnen veranderen. Van de 34 open plekken zijn er momenteel 24 bezet door een Republikein. Bovendien zijn veel Republikeinse senatoren verwikkeld in lastige races, in bijvoorbeeld Wisconsin (Ron Johnson), Illinois (Mark Kirk) en Missouri (Roy Blunt).
In het Huis van Afgevaardigden, waar elke twee jaar alle leden opnieuw campagne moeten voeren, wordt geen verrassing verwacht: de Republikeinen hebben daar sinds verkiezingen in 2010 een grote meerderheid. Maar, zo stellen hoopvolle Democraten, misschien kan de nominatie van Trump ook voor het Huis grote gevolgen hebben.