Een harde, maar niet onvoorstelbare beschuldiging van EU-grensagentschap Frontex. Hulpverleners die actief zijn in het gebied rond de Middellandse Zee zouden samenspannen met mensensmokkelaars die migranten overzetten.
Dat is te lezen in een vertrouwelijk rapport dat The Financial Times heeft ingezien. Migranten zouden ‘heldere aanwijzingen hebben gekregen’ over hoe precies de verschillende non-gouvernementele organisaties (ngo’s) te bereiken, en welke richting op te gaan, stond in een rapport dat vorige maand werd uitgebracht.
Toenemende mate zelf reddingacties op touw gezet
In een andere, recentere rapportage wordt gemeld dat er een eerste, concreet geval bekend is waarin migranten door criminele organisaties naar een activistenboot worden gebracht. Het rapport, dat is verspreid onder EU-officials, maakt melding van migranten die onder geen beding willen meewerken met de autoriteiten, omdat ‘de ngo’s hen hadden gewaarschuwd niet samen te werken met de Italiaanse kustwacht noch met Frontex’.
Volgens The Financial Times zouden deze activisten in toenemende mate zelf reddingacties op touw zetten. De ngo’s reageerden op meer dan 40 procent van alle (redding)acties. In het begin van het jaar lag dat percentage nog op 5 procent.
Verweer tegen de beschuldigingen
De beschuldigde organisaties wijzen de beschuldigingen met klem van de hand. ‘We zoeken nu eenmaal naar boten die een noodsignaal uitzenden. We zijn er gewoon eerder bij. Het is een respons op wat we zien gebeuren op zee. Is dat samenspannen (met mensensmokkelaars, red.)? Ik dacht het niet,’ zegt een adviseur van Artsen zonder Grenzen tegen de krant.
Update 16.33
In een aanvullende verklaring laat Artsen zonder Grenzen weten opheldering te eisen van Frontex. ‘Dit is een poging om hulporganisaties in diskrediet te brengen die duizenden mannen, vrouwen en kinderen van de verdrinkingsdood hebben gered,’ zegt landencoördinator Jens Pagotto van de internationale hulporganisatie. ‘Deze ongegronde beschuldigingen zijn zeer ernstig en schadelijk. Artsen zonder Grenzen eist een onmiddellijke uitleg van FRONTEX en roept op tot een bijeenkomst van alle betrokken partijen.’
Frontex is een organisatie van de EU die zich richt op de bewaking van de EU-buitengrenzen. Het grensagentschap probeert mensensmokkelaars de pas af te snijden als zij met hun bootjes migranten overzetten van bijvoorbeeld Libië naar het Europese vasteland.
Meedogenloze criminelen
Het is bekend dat deze criminelen meedogenloos zijn. In een aantal gevallen krijgen de bootjes te weinig benzine, waardoor ze oversteek niet eens halen. Ook worden migranten overboord gegooid. Dit jaar zijn bijna 173.000 migranten naar Italië overgestoken.
Dat is 20 procent meer dan vorig jaar. Tijdens de migratiecrisis op de Balkan waren er al verhalen over activisten die migranten actief hielpen bij hun tocht. Met hulp-apps en door migranten te wijzen op allerlei sluiproutes – waarmee ze ook nog eens in gevaar werden gebracht. Spelen met mensenlevens, zei de Griekse premier Alexis Tsipras in maart vorig jaar.