Wat gebeurt er met EU-burgers in Groot-Brittannië na Brexit?

Het is onduidelijk welk effect Brexit op EU-burgers in Groot-Brittannië zal hebben - Foto: AFP

De Europese Commissie wil dat EU-burgers die nu in Groot-Brittannië wonen na Brexit toegang blijven houden tot het Europese rechtssysteem. De Commissie onder leiding van Jean-Claude Juncker wil onder meer dat in Groot-Brittannië woonachtige EU-burgers onder de jurisdictie van het Europees Hof van Justitie (ECJ) blijven vallen.

Het plan is opgesteld tijdens een vergadering tussen EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier en officieren van de 27 overblijvende lidstaten, meldt The Telegraph.

Permanente verblijfsstatus voor EU-burgers

Volgens de Europese onderhandelaars is een verklaring dat de rechten van EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk gewaarborgd blijven na een Brexit niet voldoende: ‘Het EU-recht moet beschikbaar blijven voor EU-burgers na een Brexit, het liefst in de vorm van jurisdictie van het ECJ (Europees Hof, red.)’, zegt een bron tegen de Britse krant.

Er wonen zo’n drie miljoen mensen uit overige EU-lidstaten in Groot-Brittannië, en het is vooralsnog onduidelijk wat voor effect een Brexit op hen zal hebben. De omgang met EU-burgers was een van de speerpunten van de afgelopen vergadering tussen onderhandelaars. Ook zijn er belangengroepen in Groot-Brittannië die zich richten op de rechten van EU-burgers na Brexit.

De Three Million Group is bijvoorbeeld een van die groepen, en wil dat alle EU-burgers die op dit moment in Groot-Brittannië wonen een permanente verblijfsstatus krijgen, voordat Artikel 50 in het leven wordt geroepen.

Vraagtekens bij haalbaarheid

Vanuit de Europese Commissie bestaat de zorg dat Britse burgers in EU-landen wel alle nodige rechten zullen genieten, maar dat die rechten niet worden teruggegeven. Vertegenwoordigers van de andere 27 lidstaten zetten wel hun vraagtekens bij de haalbaarheid van het voorstel: immers, hoe realistisch is het dat de Britten hiermee akkoord gaan?

De Britse premier Theresa May verklaarde eerder al dat het Europees Hof na Brexit wat haar betreft geen jurisdictie mag verwachten in haar land. Toch is het volgens de Europese Commissie ‘van het grootste belang om het Europees recht en de jurisdictie van het Hof te beschermen’.

Daarnaast komt het niet vaak voor dat de EU de jurisdictie van het Hof opdringt aan landen die geen EU-lid zijn maar wel nauwe banden onderhouden met de Unie, zoals Zwitserland en Noorwegen. Die twee landen gingen bijvoorbeeld wel akkoord met het vrije verkeer van personen, maar zijn niet gebonden aan het Europees Hof. Wanneer er een dispuut voorkomt over EU-verdragen met niet-EU-lidstaten wordt dat normaliter dan ook via onderhandelingen of arbitrage tussen de getroffen partijen opgelost.