De financiële steun van de Europese Unie aan Oekraïne heeft vooralsnog weinig effect gehad. Ondanks miljardeninvesteringen van de EU om corruptie te bestrijden, leidt een corrupte elite nog altijd het land, meldt de Europese Rekenkamer.
De EU besloot in 2014 om een steunpakket van 11,2 miljard euro beschikbaar te stellen voor Oekraïne. Dit was een noodoplossing in reactie op de Euromaidan-protesten, waarbij de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj werd afgezet. De Rekenkamer schrijft in een rapport dat de EU zonder vooraf vastgelegde strategie ‘grote hoeveelheden geld’ mocht uitbetalen aan Oekraïne.
Land geleid door groepje oligarchen
Het effect van dat geld is echter grotendeels onduidelijk, stelt Szabolcs Fazakas van de Rekenkamer. ‘We kunnen alleen controleren dat de uitbetalingen plaatsvonden. Ondanks de impuls voor hervormingen, zijn de resultaten tot nu toe fragiel.’ Het risico dat corrupte Oekraïners er met het geld vandoor gaan, blijft groot.
Correspondent Hans Crooijmans: Oekraïne glijdt steeds verder af door corruptie
Oekraïne wordt nog altijd gezien als het meest corrupte land van Europa, schrijft de Rekenkamer. ‘Het valt te bezien’ of de corruptiebestrijding in het land enig resultaat oplevert, want vooralsnog bepalen ‘oligarchische clans’ wat er gebeurt met het land op economisch en politiek vlak. Die elite heeft ook de media in het land in handen.
EU moet beter controleren waar geld naartoe gaat
De 11,2 miljard euro is uitgetrokken voor de periode tot 2020, en de Rekenkamer komt met aanbevelingen die moeten helpen om het geld in de toekomst efficiënter uit te geven. Zo moeten er meer voorwaarden worden verbonden aan uitbetaling van EU-geld en moet er meer nadruk worden gelegd op het beheren van de Oekraïense overheidsfinanciën. Er moet ook verbeterde controle komen op wat er daadwerkelijk met het geld gebeurt.
Nederland heeft het EU-associatieverdrag met Oekraïne als enige lidstaat nog niet ondertekend, een gevolg van het raadgevende referendum afgelopen april. Premier Mark Rutte (VVD) wil het verdrag het liefst ondertekenen, maar wil ook een bindend document waarin staat dat Oekraïne geen aanspraak maakt op een volledig EU-lidmaatschap.