Volgens de Russische president Vladimir Poetin zijn hij en zijn Turkse collega Recep Tayyip Erdogan bezig met het organiseren van een nieuwe reeks aan vredesgesprekken over Syrië. Wat daar anders aan is dan de talrijke gesprekken die eerder werden gehouden? De Verenigde Naties en Verenigde Staten mogen niet meedoen.
Het is een duidelijke sneer naar de Amerikanen, wanneer Poetin zegt dat de gesprekken ‘puur het initiatief’ zijn van Moskou en Ankara.
Lot van Assad
Interessant, omdat de Russen Assad in het zadel willen houden, terwijl Turkije hem liever vandaag dan morgen ziet verdwijnen.
‘De volgende stap is een akkoord voor een algehele wapenstilstand in heel Syrië,’ zei Poetin vrijdag in Tokio. ‘We hebben zeer constructieve gesprekken met leden van de gewapende oppositie, en dat wordt georkestreerd door Turkije’. Volgens de Russische leider wordt het voorstel voor nieuwe gesprekken momenteel aan de Syrische regering onder leiding van president Bashar al-Assad en oppositiegroepen gepresenteerd.
Het voorstel is om de gesprekken in Astana, de hoofdstad van Kazachstan, te houden. Kazachstan is een bondgenoot van de Russen.
De samenwerking is een voortvloeisel van de toenadering tussen Rusland en Turkije, nadat de relatie vorig jaar drastisch bekoelde omdat het Turkse leger een Russische Su-24 uit de lucht schoot.
Praten met Amerika is ‘doelloos rondhangen’
Rusland maakt er geen geheim van de eindeloze gesprekken met Amerika ‘nutteloos’ te vinden. Meermaals werden er gesprekken georganiseerd en staakt-het-vuren afgesproken, die later dan werden geschonden. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov noemde de gesprekken met Washington deze week ‘doelloos rondhangen’, en verklaarde dat Turkije wellicht een effectievere partner zou zijn in Syrië. Daar is dan ook gelijk werk van gemaakt.
Turkije is op zijn beurt ontevreden met Amerika, omdat het land steun verleent aan de Koerdische YPG-militie. De YPG staat in de ogen van Ankara gelijk aan de Koerdische terreurgroep PKK. Daarnaast vinden de Turken dat de regering van de Amerikaanse president Barack Obama niet genoeg doet om de overige rebellengroepen. Dit zou dan ook de deal tussen Rusland en Turkije kunnen verklaren, aangezien de eerste prioriteit van de Turken is om ervoor te zorgen dat de YPG geen grond bemachtigd in Syrië. De afzetting van Assad kan altijd later nog, is daarbij de redenering.
Poetin benadrukt wel dat de nieuwe gesprekken geen ‘concurrent’ moeten worden van de VN-vredesgesprekken die traditioneel in Genève worden gehouden. De nieuwe gesprekken zijn ‘complementair’ bedoeld, zegt Poetin.
VN-gezant Staffan de Mistura riep donderdag nog op tot betere onderhandelingen over Syrië, maar benadrukte wel dat die gecoördineerd moeten worden door de VN. Het is dus niet waarschijnlijk dat hij blij zal reageren op het Russisch-Turkse initiatief.