Niet de Verenigde Staten, maar de ‘nieuwe vrienden’ Rusland en Turkije willen proberen om het langdurige conflict in Syrië op te lossen. Als een voorgestelde wapenstilstand wordt nageleefd, kunnen vredesgesprekken worden gestart.
Recep Tayyip Erdogan en Vladimir Poetin willen – ook na de aanslag op de Russische ambassadeur in Ankara – de handen ineenslaan om een doorbraak te forceren in Syrië. Rusland steunt de Syrische president Bashar al-Assad, terwijl de Turken deel uitmaken van de internationale coalitie onder leiding van Amerika. Die coalitie wil juist af van Assad.
Samenwerking met Amerikanen verloopt stroef
Maar die alliantie vertoont scheurtjes. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan betichtte de Amerikanen er dinsdag van in het geheim jihadisten van Islamitische Staat (IS) te steunen. Een dag later meldt het Turkse persbureau Anadolu dat Turkije samen met Rusland een wapenstilstand wil organiseren in Syrië.
De wapens moeten vanaf 29 december worden neergelegd. Alleen de troepen van Assad en ‘gematigde’ rebellengroepen moeten deel uitmaken van de wapenstilstand, ‘terroristenorganisaties’ als IS niet. De precieze betekenis van dat woord kan voor problemen zorgen: Turkije beschouwt Koerdische groeperingen ook als terroristen.
Goed moment voor Assad
Het plan komt net nadat Assad zijn invloed in Syrië heeft weten uit te breiden. Na een lange strijd heeft het Syrische regime weer de controle over de stad Aleppo. Met het voorstel van een wapenstilstand ‘geeft Turkije zijn plannen voor een regimewissel in Syrië op’, legt de voormalige Turkse generaal Ahmet Yavuz uit aan Bloomberg. Desondanks noemt de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu een Syrië met Assad ‘onmogelijk’.
Amerika probeerde al eerder met de Russen zulke bestanden te organiseren, maar die hielden nooit lang stand. Als de strijdende partijen daadwerkelijk stoppen met vechten, kunnen vredesonderhandelingen beginnen. De president van Kazachstan heeft zich aangeboden om als onderhandelaar te fungeren in de hoofdstad Astana.
Ditmaal werden de Amerikanen geheel buiten de discussie gehouden, en toch hangt het succes van de wapenstilstand grotendeels van Amerika af. Erdogan gaf wel aan dat hij graag heeft dat Saudi-Arabië, Qatar en Iran een plek aan de tafel krijgen.