De grondwetswijziging van premier Matteo Renzi, die afgevaardigden van de regio’s minder macht geeft in Rome, lijkt niet in het voordeel van de autonome gebieden in Italië. Toch stemde de autonome provincie Zuid-Tirol massaal voor het plan. Hoe zit dat?
Over de uitslag van het referendum in Italië bestaan geen misverstanden. Ruim zestig procent van de Italianen veegde Renzi’s hervormingsplan van tafel. Slechts 12 van de 107 provincies stemden voor. Van die 12 liggen 11 provincies in of in de buurt van Renzi’s regio Toscane.
In geen enkele andere provincie zo veel enthousiasme
De twaalfde provincie ligt helemaal in het noordoostelijke topje van Italië tegen Oostenrijk en Zwitserland aangedrukt: het is Zuid-Tirol waar niet het Italiaans, maar Duits voor de meeste bewoners de moedertaal is. Hier werd in volle overtuiging (bijna 64 procent) voor het hervormingsplan gestemd. In geen enkele andere provincie, ook niet in de Toscaanse regio’s, was het enthousiasme zo groot.
Wat bezielt deze noordelijke bergbewoners? Het door Renzi voorgestelde plan perkt de macht van de senatoren, die allen hun eigen regio vertegenwoordigen, flink in. Slecht nieuws zou je denken voor de autonome gebieden die de senatoren in Rome nodig hebben om ze te beschermen tegen de landelijke regelzucht.
Toch voerde de Südtiroler Volkspartei, sinds 1948 de grootste partij van Zuid-Tirol, campagne voor een ‘ja’ onder het motto ‘een ja uit overtuiging, is een ja voor onze autonomie.’ De reden voor deze opstelling is te vinden in artikel 39, lid 13 van de grondwetswijziging. Deze paragraaf sluit de autonome regio’s en provincies uit van de directe toepassing van de wet.
Interessant. Brexit was protest van de ouderen, referendum Italië juist protest van de jongeren https://t.co/JK7Hnfq6IM
— Servaas van der Laan (@DellaVia) December 5, 2016
Afkeer tegen establishment
Terwijl andere regio’s hun macht zien slinken, behouden de autonome gebieden hun macht en worden ze zo dus juist nog machtiger. Daar valt toch eenvoudigweg geen ‘nee’ tegen te zeggen?
Toch deden Sicilië (71,6 % nee), Sardinië (72,22 nee), Valle d’Aosta (56,8 nee) en Friuli Venezia (60,97 nee) dat wel. Hier was de afkeer tegen de elite in Rome kennelijk zo groot dat geen uitsluitingsclausule daartegen kon helpen.