Het was zijn eerste persconferentie sinds zijn uitverkiezing tot Amerikaans president, en die ging niet ongemerkt voorbij. Donald Trump maakte gehakt van nieuwsorganisaties die ‘nepnieuws’ verspreiden. Maar de president-elect kwam ook met een onthulling.
De bijeenkomst was al geruime tijd aangekondigd, en zou eigenlijk gaan over hoe Trump zijn bedrijf en aankomende presidentschap wil scheiden. Journalisten uit binnen- en buitenland zouden een inkijkje krijgen in hoe Trump zijn presidentschap denkt te gaan invullen.
Elsevier boeken
Een jaar lang hield Derk Jan Eppink vanuit Amerika voor Elsevier een weekboek bij van de ongekend felle strijd om het Witte Huis. Wie Eppinks stukken had gelezen, zou niet verrast zijn geweest door de uitslag op 8 november 2016. Bestel De triomftocht van Trump hier.
Als zoons falen, worden ze ontslagen
Maar in plaats daarvan ging het over heel andere zaken: de controverse rond ‘belastend materiaal’ dat de Russen over Trump zouden hebben, en dat mogelijk kan worden ingezet om hem te chanteren en te beschadigen. De president-elect – vanaf volgende vrijdag de nieuwe commander-in-chief – ging tekeer tegen veiligheidsdiensten die nooit en te nimmer dit soort ‘nepinformatie’ over hem hadden mogen verspreiden, en media (BuzzFeed, CNN) die deze berichten naar buiten brachten.
Het was een rumoerige persconferentie. Journalisten die werden overgeslagen door Trump, reageerden als door een wesp gestoken. Maar de Republikein werd ook toegejuicht – volgens POLITICO waren het medewerkers die door Trump waren ingehuurd. Toen de persconferentie op zijn eind liep, zei Trump iets heel interessants. De bedrijven waarover hij de leiding heeft, gaan over op zijn twee zoons, Eric en Donald jr. En als zij het niet goed doen, worden ze ontslagen, zei hij. Trump beloofde dat hij niet met hen zou praten over de bedrijfsvoering. Van die mededeling wordt toch wel opgekeken.
Ethische waakhond twijfelt hardop
Zullen vader en zoons het onderwerp daadwerkelijk vermijden? Het lijkt ongeloofwaardig. De ethische waakhond van de Amerikaanse regering heeft grote twijfels. Directeur Walter Shaub sluit belangenconflicten zeker niet uit. De overdracht van het bestuur van Trumps bedrijven op zijn zoons voldoet wat Shaub betreft absoluut niet aan de standaarden.
In een verklaring woensdag kwam het erop neer dat Shaub vindt dat de president-elect de tradities aan zijn laars lapt. Sinds het Watergate-schandaal in de jaren zeventig heeft elke president wat betreft tegenstrijdige belangen ethisch gehandeld. En dat is nu wel anders, vindt Shaub. ‘Ik zou willen dat de omstandigheden anders waren en ik niet de noodzaak had gevoeld om mij publiekelijk uit te spreken,’ begon Shaub zijn verhaal.
Dat hij zich toch uitspreekt, komt doordat het plan van Trump volgens hem ‘betekenisloos is vanuit het perspectief van belangenverstrengeling’. Maar wat niet is, kan nog komen, denkt Shaub.
Trump – puissant rijk geworden met vastgoed – is niet wettelijk verplicht om drastisch afstand te doen van zijn zakelijke activiteiten en belangen, maar volgens het ethische bureau is dat wel verstandig. ‘Hij zal een sterkere president zijn en een grotere kans van slagen hebben.’ Toekomstige ministers zijn wél wettelijk verplicht om volledig uit zaken te stappen. De aankomende minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson kreeg een pluim. Tillerson heeft voorbeeldig gebroken met oliemaatschappij Exxon – waar hij CEO van was.