De Europese Unie (EU) moet zo snel mogelijk dwingende afspraken met Libië maken over de toestroom van migranten naar Italië. Dat wil de nieuwe EU-voorzitter Malta, die hiermee hoopt de migratiestroom naar Italië volledig stil te leggen.
Anders is een nieuwe ramp op de Middellandse Zee (het omslaan van een boot met migranten) onvermijdelijk, aldus EU-voorzitter Malta donderdag. ‘We moeten nu handelen, anders zitten we straks diep in de shit,’ aldus de Maltese premier Joseph Muscat tijdens het startschot voor zijn EU-voorzitterschap.
Hardere afspraken met Afrikaanse landen
Duitsland drong eerder ook al aan op hardere afspraken met Libië en andere Afrikaanse landen. Daar komen voornamelijk economische vluchtelingen vandaan. In 2016 arriveerden meer dan 180.000 bootmigranten vanuit Afrika in Italië. Ook verdronken er duizenden, omdat de bootjes omsloegen.
Muscat pleit, net als Duitsland, voor een akkoord met Libië dat lijkt op de EU-migratiedeal met Turkije. Onder die deal kreeg de Turkse regering 6 miljard euro voor de opvang van migranten en visumliberalisering. In ruil daarvoor neemt Turkije illegale migranten die vanuit het eigen land in Griekenland arriveren. De migrantenstroom vanuit Turkije is daarmee grotendeels opgedroogd. Migranten die echter via het vasteland naar Griekenland reizen, ontsnappen aan de consequenties van de deal.
EU-schepen in Libisch water
‘De boodschap voor mensensmokkelaars in Turkije was: we ruïneren jullie business model,’ zegt Muscat, die vindt dat Libische mensensmokkelaars datzelfde signaal moeten ontvangen. ‘Want die worden heel erg rijk van hun perverse praktijken’.
Hij wil dat Europese reddingsschepen in de territoriale wateren van Libië moeten kunnen opereren, zodat migranten ook direct naar Libië kunnen worden teruggebracht in plaats van naar EU-grondgebied, zoals nu gebeurt. Niet zelden werd het Europese grensbewakingsagentschap Frontex afgelopen jaren immers smalend een veerdienst voor migranten genoemd.
Maandag maakte de Italiaanse regering afspraken met de Libische regering van nationale eenheid in Tripoli. Libië is echter verscheurd en kent drie elkaar bevechtende regeringen. Met de nieuwe afspraken belooft die Libische regering mensensmokkelaars aan te pakken en de grenzen beter te bewaken. Muscat ziet die afspraken liever naar EU-niveau worden getild, en wil in ruil daarvoor Tripoli geld bieden. Muscat wil dit onderwerp over drie weken aankaarten wanneer er een speciale EU-top wordt gehouden in de Maltese hoofdstad Valletta.
Eind vorig jaar beloofden EU-lidstaten Afrikaanse landen die hun grenzen niet bewaken en niet meewerken bij het repatriëren van migranten te gaan straffen. Daarmee lopen de landen de kans hun handelsvoordelen in de EU kwijt te raken of minder ontwikkelingsgeld van de EU te krijgen.