De Israëlische premier Benjamin Netanyahu geeft de vredesconferentie over het Midden-Oosten in Parijs nog een trap na. De vredestop, waar geen Israëlische of Palestijnse politici bij aanwezig waren, is ‘een van de laatste stuiptrekkingen van de wereld van gisteren,’ aldus Netanyahu.
‘De wereld van morgen ziet er heel anders uit – en is heel dichtbij,’ zei de Israëlische premier zondagavond tijdens zijn wekelijkse ministerraad.
Geen Israëliërs of Palestijnen bij vredestop
De vredestop, die specifiek gericht was op het creëren van een twee-statenoplossing tussen Israël en de Palestijnen, was wat Netanyahu betreft ‘nutteloos’. Hijzelf noch Palestijnse leiders waren erbij.
Toch sprak de Palestijnse leider Mahmoud Abbas eerder hoop uit dat de top tot een nieuw diplomatiek succes zou leiden. Eerder nam de Verenigde Naties een harde resolutie aan, waarin Israël werd gemaand te stoppen met het bouwen van nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem. Ook een speech van Kerry – waarin hij opriep tot een twee-statenoplossing – wordt geprezen door de Palestijnen.
De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Marc Ayrault benadrukte tijdens de top dat een twee-statenoplossing bedreigd wordt door ‘kolonialisering’ en continue geweld in Israël. Ayrault noemt zichzelf een ‘vriend van Israël’, maar zegt tegelijkertijd dat regionale stabiliteit alleen mogelijk is als er ook aan de Palestijnen tegemoet wordt gekomen.
Eerder zei Netanyahu al dat het geen echte vredestop was, maar een poging van de Palestijnen om Israël ‘voor gek te zetten’. ‘Doorgestoken kaart’ en een ‘anti-Israël-vergadering’, zo noemde de Israëlische leider de top, die zou zijn georkestreerd door de Palestijnen en Fransen om ‘voorwaarden aan Israël op te dringen die in strijd zijn met ons nationale belang’. Naar eigen zeggen voert hij liever directe gesprekken met Palestijnse leiders.
Ophef om ambassadeplan
Netanyahu kijkt reikhalzend uit naar de inauguratie van de Amerikaanse president-elect Donald Trump aanstaande vrijdag. ‘Dit congres is een van de laatste stuiptrekkingen van de wereld van gisteren. Die van morgen wordt anders – en die is heel dichtbij,’ aldus Netanyahu. Zijn woordvoerder verklaarde naderhand dat Israël de komende weken toenadering zal zoeken tot de Verenigde Staten om de ‘schade die door de resolutie van de Veiligheidsraad’ is toegebracht, ongedaan te maken.
Een van Trumps meest controversiële plannen – het verplaatsen van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar het ‘neutrale’ Jeruzalem – kan op steun rekenen van Israël, maar stuit de Palestijnen tegen de borst. Ook op de vredestop werd dit onderwerp aangehaald. Volgens Ayrault noemt dit plan een ‘provocatie’ en waarschuwt dat dit de vredesbesprekingen frustreert.
Ook John Kerry sprak zich er al eerder tegen uit: volgens hem zou het een ‘explosie in de regio’ veroorzaken. Abbas dreigde eerder al dat het verplaatsen van de ambassade elke kans op vrede of een twee-statenoplossing zou blokkeren. Hij roept ministers van Buitenlandse Zaken op het initiatief te stoppen.