Duitsland wil Erdogans campagne tegenhouden, maar hoe?

Turken zwaaien met Erdogan-vlaggen tijdens een bijeenkomst met premier Binali Yildirim in Oberhausen - Foto: AFP

De Duitse regering wil niet dat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan naar de deelstaat Noordrijn-Westfalen komt om zijn achterban toe te spreken. Erdogan wil in maart Duitse  Turken overtuigen om ‘ja’ te stemmen in het Turkse referendum over een grondwetswijziging, dat in april wordt gehouden.

De regering van Noordrijn-Westfalen heeft de federale regering in Berlijn gevraagd te helpen om de omstreden toespraak te voorkomen.

Woensdag werd bekend dat Erdogan na een bezoek aan Straatsburg in maart een tussenstop zal maken in Noordrijn-Westfalen om daar woonachtige Turken toe te spreken. Op 16 april is er een referendum over de vraag of de Turkse grondwet moet worden veranderd en het land moet overstappen op een presidentieel systeem. Daarmee zou Erdogan aanzienlijk meer macht naar zich toe trekken. Tevens kan hij in het nieuwe stelsel in theorie tot 2029 aan de macht blijven.

Uitbreiding van Erdogans macht

Ook Turken in het buitenland, zoals in Duitsland en Nederland, mogen meestemmen. Ralph Jäger, minister van Binnenlandse Zaken van Noordrijn-Westfalen, vindt het bezoek van Erdogan maar niets. ‘De vrijheid van meningsuiting mag niet worden misbruikt voor het promoten van een grondwetswijziging in Turkije die grondrechten inperkt en de doodstraf weer invoert,’ zei hij.

Martin Schulz, de SPD-kandidaat voor het bondskanselierschap, zegt de zorgen van Jäger te delen. ‘Zoals iedere vertegenwoordiger van een naburige of bevriende natie, is de heer Erdogan welkom in Duitsland, maar op voorwaarde dat hij zich houdt aan de algemene omgangsvormen die gebruikelijk zijn in een democratische rechtsstaat,’ aldus Schulz. ‘Laat volstrekt duidelijk zijn dat hij zich aan de regels moet houden als hij inderdaad bij ons op bezoek wil komen.’ Het bezoek verbieden, is, mede door de vrijheid van meningsuiting, niet mogelijk.

Mogelijk ook campagne in Nederland

Dit weekend was de Turkse premier Binali Yildirm al in de Duitse stad Oberhausen om Turken daar van een stemadvies te voorzien. De premier vertelde zijn toeschouwers dat ze ‘ja’ moeten stemmen in april. ‘Jullie zijn niet alleen,’ riep Yildirim zijn aanhangers toe. ‘Rond de tachtig miljoen Turken in jullie thuisland zijn in gedachten bij jullie. En de president en premier staan achter jullie.’

De AK-partij van Erdogan en Yildirim zou ook plannen hebben om in Nederland en Denemarken campagne te voeren. Het is niet bekend of Erdogan zich daar ook zal laten zien. De stemmen van de miljoenen Turken in het buitenland kunnen doorslaggevend blijken, want in de peilingen staan voor- en tegenstanders dicht bij elkaar. Bij voorgaande verkiezingen stemden Turken in Europa overwegend op Erdogans partij.