Het Duitse constitutionele hof heeft bepaald dat de regering buitenlandse politici mag verbieden om activiteiten in het land te ontplooien. Het is een mijlpaal in de felle discussie over de optredens van Turkse bewindslieden, die naar Duitsland kwamen om campagne te voeren voor een referendum over een grondwetswijziging in Turkije.
Het hof bepaalde in een rechtszaak dat burgers geen spreekverbod voor de Turkse politici kunnen afdwingen, maar de regering kan dat wel. Er is geen automatisch recht van buitenlandse politici om hun functies in Duitsland te vervullen, aldus de rechters.
In navolging van Duitsland en Nederland zijn ook in Oostenrijk bijeenkomsten met Turkse politici afgelast. Optredens van politici in Linz, Herzogenburg en Hörbranz gaan niet door terwijl in Wiener Neustadt de gemeente een manier zoekt om een stokje te steken voor een bijeenkomst zondag.
De Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken verklaarde dinsdag dat hij aan een aanpassing van de wet werk zodat het mogelijk wordt bepaalde bijeenkomsten met buitenlandse politici te verbieden.
Het CDA heeft de Nederlandse regering Kamervragen gesteld, omdat het onder het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) ook hier verboden zou kunnen worden.
Niet specifiek Turkse politici weren
De Duitse regering is naar eigen zeggen niet van plan uitdrukkelijk Turkse politici te weren. De vrijheid van meningsuiting wordt hoog gehouden in Duitsland, aldus een regeringswoordvoerder vrijdag. Vrijdagavond wordt bijvoorbeeld Akif Cagatay Kilic, de Turkse minister van Sport, op een bijeenkomst in Keulen verwacht.
Ook in Nederland speelt dit probleem. Hoewel minister Bert Koenders (PvdA) zijn Turkse ambtsgenoot Mevlüt Cavusoglu donderdagavond mededeelde dat zijn bezoek aan Nederland ongewenst is, laat Cavusoglu vrijdag weten toch nog steeds te komen. ‘Ondanks alle obstakels en racistische retoriek kom ik spreken,’ zei Cavusoglu bij een bijeenkomst in Ankara. Hij wilde zaterdag naar Rotterdam komen, maar die bijeenkomst is afgelast. Hij spreekt nu aan het eind van de middag genodigden toe in de woning van de Turkse consul in Rotterdam. Het is dezelfde oplossing als die hij gebruikte in Hamburg, toen de Duitse regering ook tegen zijn komst was en organisatoren de bijeenkomst afgelasten. Toen sprak hij een groep van 200 Turken toe vanaf het balkon van het Turkse consulaat, dat officieel als Turks grondgebied geldt.
Wet verbiedt buitenlandse campagne
Het feit dat de Turken in Europa campagne komen voeren is op zich al dubieus. Er is namelijk een Turkse wet die campagne voeren in het buitenland verbiedt. De wet werd in 2008 ingevoerd, toen Recep Tayyip Erdogan premier van Turkije was.
De wet stelt dat partijen niet expliciet mogen dingen naar de gunst van de Turkse kiezer die in het buitenland woont. Overigens omzeilt de Turkse regering dit verbod door te benadrukken dat er geen campagnebijeenkomsten worden gehouden, maar informatiebijeenkomsten.