Het is erop of eronder voor de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, met minder dan drie weken te gaan tot het referendum over een nieuw presidentieel stelsel. De president van Turkije zet alles op alles voor een ‘ja’ bij het referendum, waarna hij zijn macht kan uitbreiden.
Gisteren deed Erdogan opnieuw een opmerkelijke uitspraak. Hij zei dat Mustafa Kemal Atatürk, als hij nog geleefd zou hebben, vóór de nieuwe grondwet zou stemmen. De uitspraak is een reactie op het Duitse blad Bild, dat schreef dat Atatürk tegen de nieuwe constitutie zou zijn.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Atatürk kalksa bu düzenlemeye kendisi de böyle yaşadığı için ‘Evet’ derdi.” https://t.co/RiLuu3uM3f pic.twitter.com/xGfkBxdBix
— Hurriyet.com.tr (@Hurriyet) 28 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Atatürk wordt gezien als de grondlegger van het moderne Turkije. Hij slaagde erin de Turken te verenigen tot een republiek en was een vurig bepleiter van de seculiere staat. Dit in tegenstelling tot Erdogan, die de islam ziet als verbindende factor.
Duitse diaspora
In Duitsland is het referendum onderwerp van verhit debat. Er wonen naar schatting 1,4 miljoen Turkse Duitsers, die allemaal stemrecht hebben in Turkije. Eerder kwamen Erdogan en de Duitse regering al in botsing, nadat Erdogan Duitsland beschuldigde van ‘fascisme’.
Later werd ook de Duitse CDU-bondskanselier Angela Merkel nazisme verweten. ‘Merkel gebruikt ook nazimethoden,’ zei Erdogan tijdens een toespraak in Istanbul. Ook zei hij in een toespraak op televisie dat de gaskamers en concentratiekampen kunnen terugkeren in Europa.
De nieuwe grondwet is onder meer een reactie van de Turkse regering op de staatsgreep van 15 juli 2016, toen een opstandige factie van het leger de macht probeerde te grijpen. Dit lukte niet. Erdogan hield de teugels in handen en zorgde voor omvangrijke zuiveringen in het leger, de ambtenarij, het onderwijs en de media. Nog steeds zitten tienduizenden vast op verdenking van betrokkenheid bij de coup. Volgens Erdogan zit de Turkse geestelijke Fethullah Gülen achter de staatsgreep, maar daar zijn geen concrete bewijzen voor.