Een rechtbank in Moskou heeft de Russische oppositieleider Alexei Navalny maandag veroordeeld tot vijftien dagen cel en een geldboete van 20.000 roebel (320 euro). Hij wordt gestraft voor het niet opvolgen van orders van een politieagent. De boete is voor zijn rol in het protest in Moskou zondag, dat volgens de autoriteiten illegaal was.
De Europese Unie (EU) eiste maandag van de Russische autoriteiten de onmiddellijke vrijlating van de betogers die zondag tijdens demonstraties in allerlei steden in Rusland werden opgepakt. Volgens EU-buitenlandchef Federica Mogherini was de politie-inzet in strijd met de – ook in de Russische grondwet vastgelegde – vrijheid van meningsuiting, van vereniging en van vergadering.
Rusland verwerpt EU-oproep
Rusland moet de fundamentele rechten waarborgen en voldoen aan zijn internationale verplichtingen, aldus Mogherini. Ook de Verenigde Staten riepen de Russen op de demonstranten vrij te laten. De regering in Moskou wees de Amerikaanse en Europese oproepen direct af. De protesten van zondag waren illegaal en de organisatoren hebben tieners betaald om eraan mee te doen, was het antwoord van het Kremlin.
‘Een provocatie,’ volgens Dmitry Peskov, de woordvoerder van de Russische president Vladimir Poetin. De autoriteiten vrezen volgens hem dat activisten van de oppositie in de toekomst weer zullen proberen mensen aan te moedigen ‘de wet te overtreden’.
De massale protesten zondag in heel Rusland waren een unicum. Het zou zijn gegaan om de grootste demonstraties sinds 2011/2012, toen er ook massale protesten tegen de regering waren. Bij de demonstraties zondag werden honderden mensen opgepakt. Demonstranten riepen leuzen als ‘Weg met Poetin’ en ‘Poetin is een dief’.
Navalny schreef op zijn website dat zondag in zeker tachtig steden in Rusland zou worden gedemonstreerd en dat de autoriteiten in de meeste gevallen geen bezwaar hadden gemaakt. Zijn toorn richt zich vooral op de wijdverbreide corruptie in het land – praktijken die volgens hem en zijn medestanders tot op het hoogste politieke niveau voorkomen.
Ook premier (en ex-president) Dmitri Medvedev is het mikpunt. Navalny beschuldigt hem van puissante rijkdom, die wordt versluierd door zogenaamd charitatieve instellingen. Zo zou hij een verzameling luxejachten, een Italiaanse wijngaard en een achttiende-eeuws paleis bezitten.
Een van de arrestanten was dus oppositieleider Navalny, die in het centrum van Moskou door de politie werd meegenomen. Bij zijn voorgeleiding voor de rechter maandag zei Navalny dat de rechtbank Medvedev zou moeten dagvaarden in plaats van hem.
Fel anti-Poetin
De veertigjarige Navalny is een van de felste tegenstanders van het bewind van Medvedev en vooral van Poetin, die nu al sinds 1999 aan de macht is. Naarmate de jaren vorderden, werd zijn regime steeds autocratischer. Zo is de mensenrechtensituatie in Rusland slecht, worden tegenstanders in de cel gegooid en is de persvrijheid ernstig beknot.
Navalny, die de leiding heeft over de stichting voor de Strijd tegen Corruptie, deed in 2013 tevergeefs een gooi naar het burgemeesterschap van Moskou. Navalny wil ook meedoen aan de Russische presidentsverkiezingen in 2018, waarmee hij de directe uitdager zou worden van Poetin. Een rechter zette daar begin februari een streep door. Een rechtbank in de stad Kirov achtte hem schuldig aan verduistering.
Navalny riep zijn volgers zondag op Twitter op te volharden in hun eisen. Dit weekeinde waren er ook betogingen in Wit-Rusland, dat eveneens met strakke hand wordt geregeerd.