De Turkse hoge kiesraad heeft woensdag de ‘juiste beslissing genomen’ door het referendum alsnog geldig te verklaren na klachten van oppositiepartijen, zegt de Turkse minister van Justitie Bekir Bozdag donderdag. De seculiere oppositiepartij CHP kondigde eerder aan de zaak desnoods tot aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) te brengen, maar Bozdag wil daar een stokje voor steken.
‘Zowel het (Turkse, red.) Hooggerechtshof als het Europees Hof hebben geen jurisdictie over uitspraken van de kiesraad,’ zegt Bozdag donderdag tegen de staatsomroep Haber.
Altijd dezelfde beslissing
Bovendien heeft de kiesraad (YSK) het ‘juiste besluit’ genomen, vindt de minister. Waarom? ‘Omdat de YSK vaker dergelijke klachten heeft geëvalueerd, ook in het verleden, en altijd dezelfde beslissing heeft genomen,’ is zijn redenering.
Volgens onze bloggers
Afshin Ellian: ‘Turkijekenner Joost Lagendijk heeft bijgedragen aan de Turkse tragedie’
De YSK wees de klachten van de oppositiepartijen CHP en HDP woensdagmiddag af: tien leden van het YSK-bestuur stemden tegen, één lid voor. De seculiere CHP en de pro-Koerdische HDP hadden beide een formeel verzoek ingediend om de uitslag van het referendum ongeldig te verklaren, aangezien veel kiezers hun stem niet in volledige privacy hebben kunnen uitbrengen.
Ook besloot de YSK op de valreep ongestempelde stembiljetten mee te nemen bij de telling. Het ja-kamp van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan won met een nipte meerderheid van 51,5 procent. Of er sprake is geweest van ongeldige stemmen, is daarom des te meer van belang.
Uitslag ongeldig laten verklaren
De CHP liet eerder weten er alles aan te doen om de uitslag ongeldig te laten verklaren, en wil de strijd zo nodig voeren tot aan het Hooggerechtshof. Baat dat niet, dan wil de partij de kwestie aan het mensenrechtenhof voorleggen.
Meer nieuws, elke dag in je inbox? Meld je aan voor Elseviers nieuwsbrief >>
Volgens Bozdag kan de partij dat vergeten: ‘Het Hooggerechtshof heeft de autoriteit niet om het besluit van de YSK te herzien,’ zegt hij. ‘Het kan niet, omdat de grondwet stelt dat alle beslissingen van de YSK definitief zijn en geen enkele autoriteit dat kan overrulen.’ Als de oppositie in beroep zou gaan, heeft het Hooggerechtshof ‘geen andere keuze’ dan dat beroep af te wijzen, aldus Bozdag.
Volgens de AKP-politicus, partijgenoot van Edogan, kan ook het EHRM in deze kwestie niets voor de oppositiepartijen betekenen. ‘Ze kunnen in beroep bij het EHRM, maar dat hof heeft al vaker geoordeeld dat referenda niet tot de jurisdictie van het hof horen.’
Het lijkt erop dat Bozdag gelijk heeft. Ook de Raad van Europa verklaart donderdag geen mogelijkheid te zien om de uitslag van het referendum te laten schrappen. ‘Geen enkele internationale instelling kan een referendumuitslag in een land ongeldig verklaren,’ zei secretaris-generaal Thorbjørn Jagland.
Jagland waarschuwde wel dat de herinvoering van de doodstraf, waar Erdogan eerder op zinspeelde, onverenigbaar is met het lidmaatschap van de Raad van Europa. Turkije is daar sinds 1950 bij aangesloten. ‘Daarover kan geen compromis zijn. Anders gaat het Europese continent ten onder,’ aldus Jagland.
De tientallen leden tellende Raad maakt geen onderdeel uit van de EU, maar streeft er naar eigen zeggen naar de democratie en mensenrechten te bevorderen in Europa. Dat staat staat haaks op het voornemen van Erdogan om de doodstraf weer op de politieke agenda te zetten.