Na mislukt herverdelingsplan komt EU met iets anders

Illegalen komen met een bootje aan in Tripoli, nadat ze uit het water zijn gered - Foto: AFP

De Europese Unie heeft weer een nieuw plan bedacht om de aanhoudende migrantenstroom het hoofd te bieden. De komende twee jaar wil de Europese Unie 50.000 asielzoekers opnemen uit Afrika en het Midden-Oosten. Lidstaten die zich hiervoor aanbieden, krijgen een vergoeding van 10.000 euro per migrant.

De plannen worden woensdag gepresenteerd. Eurocommissaris Dimitris Avramopoulos kwam al eerder met het idee, maar toen ging het om een aantal van 38.000 migranten.

Tienduizenden migranten die naar Europa willen

Dat aantal is een maand later dus verhoogd. Avramopoulos wil samenwerken met de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, om te bepalen welke migranten kunnen worden opgenomen. Het plan van de Europese Commissie is bedoeld om de last voor Afrikaanse landen te verlichten. Onder meer in Libië verblijven tienduizenden die naar Europa willen. Toen Avramopoulos eind augustus met het plan kwam, had nog geen enkele lidstaat zich gemeld.

Landen zijn, anders dan bij het controversiële herverdelingsplan, niet verplicht om mee te werken, maar de Europese Commissie doet wel een dringend beroep op hen. De grenzen van Europa kunnen niet dicht, vindt de Commissie. Volgens EU-ramingen zouden er wereldwijd 1,2 miljoen asielzoekers op zoek zijn naar een nieuw thuis.

Opname migranten kost veel moeite

De Europese Commissie heeft nog steeds grote moeite met de herverdeling van een eerdere groep migranten, uit de vluchtelingencrisis in 2015. Oost-Europese landen als Hongarije, Tsjechië, Polen en Slowakije weigeren het afgesproken aantal mensen op te nemen. De deadline voor die herverdeling loopt in september af.

De deadline voor het nieuwe plan is vrij strak: de Commissie geeft de lidstaten tot eind oktober de tijd om plaatsen beschikbaar te stellen. Het is de bedoeling dat EU-lidstaten migranten opnemen die nu in vluchtelingenkampen zitten in Libië, Egypte, Ethiopië, Niger, Tsjaad en Soedan. Ook Syriërs die in opvangcentra verblijven in Turkije, Jordanië en Libanon komen in aanmerking voor het programma.

De Europese Unie probeert al enige tijd migratie via de Middellandse Zee terug te dringen via ontwikkelingssamenwerking. Afgelopen zomer probeerde vooral Italië in samenwerking met Libië de stroom migranten vanuit Afrika te verminderen. Zo zette Italië de marine in tegen bootjes met migranten en mensensmokkelaars. Hulporganisaties klaagden dat de Libische kustwacht het vuur opende op hun boten; Libië zegt dat het slechts om waarschuwingsschoten ging. Drie hulporganisaties staakten daarop hun acties voor de Libische kust, omdat ze de veiligheid van hun medewerkers niet meer konden garanderen.