Door een samenkomst van dreigingen is de huidige wereld gevaarlijker dan op ieder punt na de Koude Oorlog. Althans, dat stelt Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO.
Stoltenberg was vrijdag op bezoek bij Britse troepen gestationeerd in Estland toen hij zei dat er in zijn dertigjarige carrière nooit zoveel serieuze dreigingen waren voor de NAVO. ‘We hebben de massavernietigingswapens in Noord-Korea, er zijn terroristen, er is instabiliteit en een assertief Rusland,’ aldus Stoltenberg tegen onder meer de Britse krant The Guardian. ‘De wereld is gevaarlijker, onvoorspelbaarder en moeilijker, juist omdat er zoveel verschillende uitdagingen tegelijk zijn.’
Enorme Russische oefening
Zijn uitspraken komen daags voor een fel bekritiseerde Russische militaire oefening, Zapad genaamd, misschien wel de grootste sinds de Koude Oorlog. Meer dan 100.000 Russische soldaten zouden kunnen meedoen aan de oefening, die plaatsheeft rond de Baltische Zee, het westen van Rusland, Wit-Rusland en de Europese enclave Kaliningrad.
Die enorme aantallen zorgen voor kippenvel bij sommige NAVO-lidstaten. Oekraïne vreest een Russische invasie. De Franse minister van Defensie Florence Parly noemt het ‘een strategie van intimidatie’ en Amerika stuurt extra F-15 vliegtuigen naar de Baltische Staten om de zaken in de gaten te houden. Stoltenberg steunt die acties: ‘We moeten er alles aan doen om incidenten en misverstanden te voorkomen.’
Normaal gesproken is er internationale supervisie bij grootschalige oefeningen, maar Rusland weigert dat deze keer. De Russen zeggen dat er helemaal geen probleem is, omdat het troepenaantal onder de 13.000 zal blijven – de drempel voor supervisie. Onder meer Duitsland betwist dat.
Dreiging Noord-Korea
Aan de andere kant van de wereld groeit de oorlogsdreiging nog harder. Zuid-Korea ontving donderdag, tegen protesten van inwoners en andere landen in de regio in, de laatste onderdelen van een controversieel Amerikaans raketverdedigingssysteem. ‘Speciale maatregelen zijn hard nodig om de roekeloosheid van het Noorden te stoppen,’ aldus premier Lee Nak-yon.
Noord-Korea liet de afgelopen weken met verschillende tests zien dat het wellicht snel kan beschikken over volledig functionerende kernwapens. Het Zuiden zegt zaterdag een nieuwe test van interballistische raketten te verwachten.
De reactie van de Amerikaanse president Donald Trump – die onder meer ‘vuur en razernij’ beloofde als Amerika of een bondgenoot wordt aangevallen door Noord-Korea – wordt niet volledig gesteund door Stoltenberg. Die zegt dat een politieke oplossing moet worden gevonden voor de spanningen. ‘Als ik ook nog eens ging speculeren over potentiële militaire opties, dan vergroot dat de onzekerheid alleen maar.’ Stoltenberg geeft wel aan dat hij Amerikaanse troepenopbouw in Zuid-Korea steunt.