In Polen zijn op vrijdag met twee wetten ingestemd, waarmee de rechterlijke macht ingrijpend zal worden hervormd. Voor de Europese Unie waren deze wetten eerder dit jaar aanleiding om een inbreukprocedure te beginnen. Nu maakt Polen zich op voor nooit eerder vertoonde sancties.
De Poolse regering, onder leiding van de nieuwe premier Mateusz Morawiecki, bereidt zich voor op een inbreukprocedure van de Europese Commissie. Dat meldde de Britse Financial Times op vrijdag. Volgens de Europese Commissie hebben de wetswijzigingen in Polen ingrijpende consequenties voor de democratische rechtsstaat, en moeten daarom van tafel worden gehaald.
Een eerdere confrontatie tussen Polen en de Europese Commissie bleef uit, omdat de Poolse president Andrzej Duda op het laatste moment zijn veto uitsprak over de wetten. Dat was in augustus. De Poolse bevolking demonstreerde afgelopen week om Duda te vragen om opnieuw zijn veto uit te spreken, maar daar ziet de president nu van af.
Verliest Polen Europees stemrecht?
Een inbreukprocedure van de Europese Commissie kan in het uiterste geval leiden tot het opschorten van het Poolse stemrecht in de Europese Raad. Maar dat dit daadwerkelijk zal gebeuren, is niet waarschijnlijk. Een dergelijk besluit zal aanleiding geven tot een groot conflict tussen Warschau en Brussel. Daarnaast heeft Hongarije al verklaard een dergelijke sanctie niet te steunen. En voor het opschorten van stemrecht is unanimiteit van de lidstaten nodig.
Eerder dit jaar liet vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans al weten dat hij zich niet zal neerleggen bij de ingrijpende grondwetswijziging in Polen. ‘We zullen elk machtsmiddel gebruiken waarover wij de beschikking hebben, als de scheiding der machten in gevaar komt,’ zei Timmermans in het Europees Parlement.