Het Amerikaanse ministerie van Defensie is woensdag op zijn knieën gegaan onder druk van Turkije. Het heeft toegezegd dat het geen nieuw grensleger van 30.000 man in Syrië gaat trainen om IS buiten de deur te houden. President Erdogan dreigde eerder dit ‘terreurleger’ te vernietigen.
Volgens de plannen zou de door Washington geleide coalitie tegen de extremisten van Islamitische Staat (IS) een soort grensbewakingsmacht (Border Security Force) van 30.000 man opzetten. Die moet de gebieden beschermen in het noorden en noordoosten van Syrië. Dat territorium – van de Turkse en Iraakse grens tot aan de rivier de Eufraat – is nu in handen van van de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF).
Turkije reageerde woest en dreigde het gebied binnen te vallen ‘om dit terreurleger te vernietigen’. De SDF wordt gedomineerd door Koerdische strijders uit het noorden van Syrië die hun eigen eenheden Volksbeschermingseenheden (YPG) noemen. Erdogan beschouwt de SDF en de YPG als een verlengstuk van de terreurbeweging PKK. Het land verschilt daarover wezenlijk van mening met de Verenigde Staten, die de inzet van de SPG en YPG juist zien als belangrijk middel in de strijd tegen IS in de regio.
Lees ook dit artikel over de verstoorde relatie tussen Nederland en Turkije:
Rutte: Excuses van Erdogan niet langer nodig
‘We zijn ons bewust van veiligheidszorgen Turkije’
De Verenigde Staten kwamen woensdag haastig terug op hun plannen en beloofden de Turkse regering volledige transparantie. ‘We zijn ons bewust van de veiligheidszorgen van Turkije, onze partner in de NAVO,’ reageerde het Pentagon. Minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson ontkende dat er ooit sprake is geweest van het opzetten van een 30.000-koppige grensmacht en liet weten dat de situatie ‘verkeerd geportretteerd en weergegeven’ was.
In een toespraak op Stanford University in Californië richtte Tillerson zich tot Rusland en riep hij op tot een nauwere samenwerking om conflicten in de ‘gede-escaleerde zones’ te voorkomen. Hij bood financiële hulp en diplomatieke assistentie aan in ‘bevrijde gebieden’ voor de wederopbouw na bijna zeven jaar oorlogsgeweld.
‘Verantwoordelijke verandering komt niet onmiddellijk, zoals menigeen zou wensen, maar door een groeiend proces van grondwetshervorming en verkiezingen onder toezicht van de Verenigde Naties,’ zei Tillerson. Het vertrek van de Syrische president Bashar al-Assad, die wordt gesteund door de Russen, is in dat toekomstperspectief volgens de Verenigde Staten onvermijdelijk.