De voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker ligt op ramkoers met de Europese regeringsleiders over zijn opvolging. Juncker wil dat het Europees Parlement een beslissende stem krijgt bij de verkiezing van de volgende voorzitter. De Europese Raad van Regeringsleiders doet er alles aan om dat te voorkomen.
Vandaag speelt Juncker een belangrijke troef uit. Hij zal in het Europees Parlement een plan presenteren over een nieuw systeem van Spitzen-kandidaten. Dat meldt de Britse krant Financial Times. Van Juncker is bekend dat hij de functie van voorzitter van de Europese Commissie wil laten samengaan met die van president van de Europese Raad. Dat is nu Donald Tusk.
Met het huidige stelsel schuiven de grote fracties (EVP, ALDE en S&D) een Spitzen-kandidaat naar voren. De fractie met het grootste aantal zetels kan na de verkiezingen de voorzitter van de Europese Commissie leveren.
Juncker plukte zelf de vruchten van systeem met Spitzen-kandidaten
Juncker werd in 2014 naar voren geschoven door de EVP (Europese Volkspartij). Die behaalde een groter aantal zetels dan de sociaal-democraten, bij wie Martin Schulz de sterkste papieren had. De kandidaat van de Liberalen was Guy Verhofstadt.
De benoeming van Jean-Claude Juncker was destijds omstreden. David Cameron, toenmalig premier van het Verenigd Koninkrijk, verzette zich hevig tegen de benoeming van Juncker, die hij ongeschikt achtte. Ook Viktor Orbán, de Hongaarse premier, moest weinig van de Luxemburger hebben.
Europese Raad niet enthousiast
Het systeem van Spitzen-kandidaten is weinig populair onder de regeringsleiders, die het benoemen van de hoogste Europese ambtenaar liever zelf in de hand houden. Het Europees Parlement ijvert daarentegen voor meer bevoegdheden. Zelf de voorzitter van de Europese Commissie kiezen, is goed voor de Europese democratie, luidt het belangrijkste argument.
Reden tot zorg bij de regeringsleiders is de macht die de Europese fracties daarmee naar zich toe trekken. Zo wordt de VVD er in Nederland op aangekeken dat de liberalen in Brussel worden vertegenwoordigd door de weinig eurosceptische Guy Verhofstadt.
Ook de Franse president Emmanuel Macron heeft grote bedenkingen. Zijn partij La République en marche! heeft zich niet aangesloten bij een Europese fractie, en het is maar zeer de vraag of dat alsnog zal gebeuren. Macron komt binnenkort zelf met maatregelen waarmee hij de kiezer meer bij de Europese Unie wil betrekken. Het systeem van Spitzen-kandidaten behoort daar niet toe.