De Duitse bondskanselier Angela Merkel reageert in een videoboodschap op de invoering van de nieuwe omstreden Holocaustwet in Polen. ‘Als Duitsers zijn wij verantwoordelijk voor wat er tijdens de Holocaust, de Shoah, in het nationaal-socialisme is gebeurd,’ aldus Merkel.
Vorige week wees de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel ook al op de historische schuld van Duitsland: ‘Er bestaat geen enkele twijfel over wie er voor de vernietigingskampen en de moord op miljoenen Joden verantwoordelijk waren: de Duitsers’.
Strafbaar om te spreken van Poolse schuld aan Holocaust
Met de nieuwe Poolse wet is het onder meer strafbaar om de term ‘Poolse vernietigingskampen’ te gebruiken als het gaat om concentratiekampen van de nazi’s op Pools grondgebied.
Israël is op zijn zachtst gezegd niet blij met de wet. Israëlische politici en historici vrezen dat deze wordt misbruikt om Polen die betrokken waren bij de Jodenvervolging vrij te pleiten. De Israëlische regering spreekt dan ook van geschiedvervalsing.
Het is sinds eind januari in Polen illegaal om te spreken van Poolse schuld aan de Holocaust. Er komt zelfs een celstraf op te staan van maximaal drie jaar. Hoewel de wet eerst nog langs de senaat en de president moet, is de Israëlische regering not amused. Premier Benjamin Netanyahu noemde de Poolse wet ‘ongefundeerd’.
‘Men kan niet zomaar de geschiedenis veranderen en de Holocaust ontkennen,’ zei Netanyahu in een reactie. ‘Ik heb de Israëlische ambassadeur opgedragen om langs te gaan bij de Poolse premier om mijn ernstige bezwaren tegen deze wet kenbaar te maken.’ Volgens Patryk Jaki, de Poolse parlementariër die de wet indiende, bewijst de reactie juist dat de wet nodig is. Jaki benadrukt dat de wet niet is bedoeld tegen Israël.
‘Pools verzet onvoldoende benadrukt’
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in Polen door nazi-Duitsland een aantal vernietigingskampen gebouwd, waaronder Auschwitz-Birkenau, Treblinka en Sobibor. Daar werden miljoenen Joden naartoe vervoerd, waar ze vervolgens werden vergast. Daarbij kwamen zes miljoen Joden om.
De reden voor het aannemen van de wet is volgens de Poolse regering het bestrijden van de term ‘de Poolse vernietigingskampen’. Met die term wordt namelijk geïmpliceerd dat Polen medeverantwoordelijk is voor de Holocaust, terwijl daar volgens de regering geen sprake van is. De regering van meerderheidspartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) wil Pools nationalisme in de hand werken.
De Poolse regering wil onder het tapijt schuiven dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog sprake was van collaboratie met de nazi’s, omdat hiermee het Poolse verzet onvoldoende wordt benadrukt. Duitsland bezette Polen in 1939, volgens de Poolse regering zijn de Polen daarom niet verantwoordelijk voor de Holocaust. ‘Auschwitz-Birkenau is geen Poolse naam, en Arbeit macht Frei geen Poolse zin,’ zei premier Mateusz Morawiecki – die vrijdag een bezoek brengt aan Berlijn – destijds in een reactie.
Genocide? Parlement kan beter niet oordelen over historie, lees ook dit essay van Jelte Wiersma