Toenadering? ‘Kim speelt juist iedereen tegen elkaar uit’

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse toponderhandelaar Chung Eui-yong - AFP

Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit van Leiden windt geen doekjes om de vraag hoe serieus de toenaderingspoging van de Noord-Koreanen moet worden genomen. ‘Niet. We onderschatten Kim consequent.’

Persbureau Yonhap meldde dinsdag dat de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un bereid is om met de Verenigde Staten te praten over het verminderen van kernwapens. Kim deed deze toezeggingen aan gezanten van de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in. Die gezanten keerden dinsdag terug na een tweedaags bezoek aan de noorderburen.

Volgens Yohap zou het regime bereid zijn nucleaire projecten stil te leggen tijdens het overleg met de Verenigde Staten. En als Noord-Korea veiligheidsgaranties krijgt, dan kan het land zonder kernwapens, zo zou Kim hebben gezegd. Ook komt er een speciale verbindingslijn tussen de leiders van de Korea’s om spanningen te verminderen. Eind april ontmoeten Kim en Moon elkaar tijdens een top in het gedemilitariseerde grensdorpje Panmunjeom en praten ze verder.

‘Top wordt drama’

Dit stuk over Noord-Korea mag u niet missen:

Op zoek naar antwoorden in het rijk van Kim Jong-un

Maar van die top verwacht Breuker niets dan drama, misverstanden en uitgestelde onderhandelingen, zegt hij tegen Elsevier Weekblad. ‘Het zal op niets uitlopen. Kijk, de landen hebben wezenlijk andere ideeën over waar we naartoe moeten. Noord-Korea heeft maar één belang en dat is het in stand houden van de status quo. Tijdrekken, handhaven. Ze zouden wel gek zijn om hun kernwapens op te geven, dan kun je erop rekenen dat Amerika vroeg of laat aanvalt. Want Washington vertrouwt het Noord-Koreaanse regime nu eenmaal niet. Ik ken niet één analist die verwacht dat Noord-Korea op enig moment afstand van haar kernwapens neemt. Ik eet echt m’n pet op als dat gebeurt.’

De Noord-Koreaanse pr-machine draait volgens de hoogleraar op volle toeren. ‘En het werkt. Kim is iedereen tegen elkaar aan het uitspelen. Voor Noord-Korea is een goede relatie – en gezien de zware sancties vooral een winstgevende relatie – met Zuid-Korea van groot belang. Door nu toenadering te zoeken proberen ze de Verenigde Staten buitenspel te zetten. Het Noord-Koreaanse regime heeft al meerdere keren aangegeven: “De Verenigde Staten zitten in de weg.” En nu Kim eenmaal aan boord lijkt voor onderhandelingen, zal Amerika het wel uit zijn hoofd laten hem kwaad te maken. Ik verwacht de Noord-Koreanen dat als groen licht zien om hun agressie tegen Japan te keren. Zo kan Kim Zuid-Korea en Japan tegen elkaar uitspelen. Je moet je bij dit regime continu afvragen: wat zit erachter?’

Wens tot eenwording is veel sterker dan bondgenootschap Amerika

Tegenover Elsevier Weekblad gaf Breuker al eerder aan dat hij vreest dat de wens van eenwording bij de Zuid-Koreanen veel sterker is dan hun vertrouwen in de Amerikaanse bondgenoot. ‘Rond de jaren 2000 redden de Zuid-Koreanen het Noord-Koreaanse regime en het lijkt erop dat het weer gebeurt.’

Over één ding is Breuker wel positief en dat is de uitwerking van de sancties, die volgens hem het regime hard raken. ‘Je ziet hoe ze op alle mogelijke manieren aan geld proberen te komen. Ik weet niet hoe lang ze het nog uithouden, maar dat kan niet lang zijn, dat staat vast. Dus dat krediet kun je Trump wel geven.’

Olympische Spelen leken periode van dooi in te luiden

Officieel is de Koreaanse Oorlog (1950-1953) tussen het communistische noorden en westerse zuiden nooit met een verdrag beëindigd. De ontwikkeling van kernwapens en raketten in Noord-Korea leidde de afgelopen maanden tot hoge spanningen in de regio en zware internationale sancties tegen Pyongyang. De afgelopen maanden nam de spanning verder toe met nieuwe Noord-Koreaanse wapentests en met scheldkanonnades van Kim en Donald Trump.

De deelname van Noord-Korea aan de Olympische Winterspelen in februari in Zuid-Korea leek een plotselinge ‘dooi’ in te luiden en het noorden stuurde atleten, artiesten en cheerleaders. Een zus van Kim, Kim Yo-jong ging naar de spelen. Zij was daarmee de eerste persoon uit de stalinistische dynastie die na 1949 het zuiden heeft bezocht. Woensdag gaat er een Noord-Koreaanse delegatie naar de Paralympische Spelen in Zuid-Korea.