Voor het eerst sinds de Amerikaanse president Donald Trump aankondigde dat de Amerikanen zich terugtrekken uit het atoomakkoord met Iran, heeft de Iraanse regering gereageerd. ‘Iran maakt zich op om het nucleaire programma te hervatten,’ klinkt het dreigend vanuit Teheran.
Minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif laat vrijdag in een verklaring weten dat Iran voorbereidingen treft om het nucleaire programma opnieuw op te starten. Tegelijkertijd zal Zarif naar eigen zeggen proberen om de atoomdeal tussen Iran en zes westerse landen via diplomatieke weg alsnog te redden. De minister richt zich vooral op Europese landen die deel uitmaken van het akkoord, zoals Duitsland en Frankrijk.
Westerse landen voeren spoedberaad met Iran in Brussel
Door de terugtrekking van de Verenigde Staten later dit jaar, worden de strenge economische Amerikaanse sancties tegen Iran weer van kracht. Dit tot teleurstelling van Iran en onder meer Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Nederlandse Tweede Kamer, met uitzondering van de PVV en SGP. Saudi-Arabië, Egypte en Israël – Amerika’s bondgenoten in het Midden-Oosten – juichen Trumps beslissing juist toe.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel noemde de beslissing van Trump een ‘serieuze klap’ voor het akkoord. ‘Het wordt lastig om de atoomdeal in leven te houden, aangezien een grote economische macht zich heeft teruggetrokken.’
Toch hoopt ze dat het akkoord nog te redden is. Merkel spreekt dinsdag, samen met Frankrijk en Groot-Brittannië, met Zarif in Brussel.
Federica Mogherini – EU-buitenlandchef – is optimistisch: ook zonder deelname van de Verenigde Staten kan de Iran-deal standhouden, zei ze vrijdag tijdens een State of the Union-conferentie van de EU. ‘Wij zijn vastbesloten om het atoomakkoord te behouden,’ aldus Mogherini, die benadrukte dat Iran de enige is die de atoomdeal unilateraal kan opblazen.
Iraniërs protesteren tegen Amerika en Israël
Iraniërs gingen na het vrijdaggebed en masse de straat op om te protesteren tegen Trumps besluit. Talloze Amerikaanse vlaggen werden verbrand. Niet alleen Amerika moet het ontgelden: ook de aanval van het Israëlische leger IDF op Iraanse doelen in Syrië vormde reden voor de protesten.
Volgens de IDF vuurde Iran vanuit Syrië ongeveer twintig raketten af op het Israëlische deel van de Golanhoogten. De IDF reageerde krachtig met raketten op Iraanse doelen in Syrië. Israël voerde ook aanvallen uit met gevechtsvliegtuigen op doelen nabij de Syrische stad Baath. Daarbij werden een radarinstallatie en een brandstofdepot getroffen.
Meer over Iran
Spanningen tussen Israël en Iran lopen op bij Syrische grens
‘Iran heeft een rode lijn gepasseerd, en onze actie was passend,’ zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu donderdag. Ook Amerika, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk veroordeelden Iran voor de ‘provocatie’ jegens Israël.
In Iran werd over het incident bericht alsof het een conflict betreft tussen Syrië en Israël. ‘Syrië heeft het recht om zichzelf te verdedigen,’ was de reactie van de Iraanse regering.
De Syrische regering zegt dat de Israëlische aanvallen minder succesvol zijn dan de IDF wil doen geloven. Volgens Damascus zijn er minder dodelijke slachtoffers gevallen dan Israël beweert. Bovendien, stelt de regering van president Bashar al-Assad, is het merendeel van de Israëlische raketten onderschept.
De wederzijdse beschietingen begonnen enkele uren nadat Trump dinsdag bekendmaakte uit het nucleaire akkoord tussen zes westerse landen en Iran te stappen.