Wie in Zweden seks met iemand wil hebben, heeft daar vanaf nu uitdrukkelijke toestemming voor nodig van de wederpartij. Het Zweedse parlement is met een grote meerderheid akkoord gegaan met een nieuwe zedenwet.
De regering in Stockholm wil de zedenwet scherp aanpassen: zonder expliciete toestemming kan iemand worden veroordeeld voor verkrachting.
Het is een initiatief van de regering. De Zweedse Premier Stefan Löfven sprak eind vorig jaar al zijn goedkeuring uit voor de wet.
Feministische regering wil toestemming van beide kanten
Eerder was het in Zweden zo dat een verbale of non-verbale weigering van seks nodig was om tot een veroordeling voor verkrachting te komen.
De Zweedse regering, die zichzelf graag als ‘feministisch’ bestempelt, wil dat omdraaien. Toestemming van beide kanten is nodig, anders kan er sprake zijn van een strafbaar feit. Het gaat daarbij niet per se om schriftelijke toestemming: zoals de wet er nu uitziet, is ook verbale toestemming voldoende. Hoe die wet gehandhaafd gaat worden, is vooralsnog niet duidelijk.
Ook bij langdurige relaties is toestemming nodig
De wet geldt bovendien voor alle seksuele relaties: of het nu om een eerste date gaat, een langdurige relatie of om groepsseks. ‘De boodschap is simpel: je moet aan de persoon met wie je seks wilt, vragen of hij of zij het ook wil. Als je er niet zeker van bent, moet je het niet doen. Seks moet altijd vrijwillig zijn,’ zei Löfven vorig jaar, toen hij het wetsvoorstel introduceerde.
Volgens Elsevier Weekblad
Daarnaast wordt het aantal misdrijven in de wet uitgebreid. De Zweedse regering wil er twee nieuwe strafbare feiten in opnemen: de ‘onvoorzichtige verkrachting’ en de ‘nonchalante aanranding’.
De zogeheten goedkeuringswet moet vanaf 1 juli al van kracht worden. Het is een (over)reactie op de wereldwijde ophef rondom #MeToo, aldus de regering. Het gaat er volgens Löfven om de ‘behoeftes van het slachtoffer’ op de eerste plaats te zetten, en om de ‘normen en waarden’ van de maatschappij aan te passen.
Zweedse advocaten zijn kritisch op de nieuwe wet, vooral vanwege de toepasbaarheid ervan: de wet is ‘zeer onduidelijk’ en er bestaat een risico voor rechtsonzekerheid, aldus juridische experts. Volgens advocaten is het in de praktijk nogal lastig te toetsen of er juridisch gezien wel sprake is geweest van vrijwilligheid. Ook bestaat het risico dat de bewijslast hiermee wordt omgedraaid : waar het eerder lastig te bewijzen was dat er sprake was van verkrachting, is er nu de kans dat het lastig wordt om te bewijzen dat het ging om seks met instemming.