De onthullingen van de Israëlische geheime dienst kunnen een definitief eind maken aan het atoomakkoord tussen het Westen en Iran. Premier Benjamin Netanyahu presenteerde gisteren bevindingen van de Mossad waaruit blijkt dat Iran is doorgegaan met de ontwikkeling van kernwapens, terwijl het had beloofd daarmee te stoppen. Amerika, dat al sceptisch was over het akkoord, ziet het als een bevestiging van het eigen gelijk. De EU is niet overtuigd. Iran ontkent alles.
Maandagavond wond Netanyahu er tijdens een presentatie van de bevindingen van de Mossad geen doekjes om: ‘Iran loog’, stond in koeieletters te lezen op een scherm. De premier vertelde dat de Israëlische inlichtingendienst enkele weken terug zo’n 100.000 documenten heeft gevonden in het zuiden van de Iraanse hoofdstad Teheran. Daaruit zou blijken dat het Iraanse nucleaire programma, Project Amad, in het geheim is voortgezet. En dat terwijl Iran in 2015, toen het akkoord werd gesloten, had gezegd dat het daar al in 2003 mee was gestopt.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Netanyahu: Iran heeft kernwapenprogramma verhuisd naar pakhuis
In de presentatie liet Netanyahu onder meer zien hoe Iran in 2017 bestanden met informatie over kernwapens had verhuisd naar een vervallen pakhuis. ‘We kunnen nu bewijzen dat Project Amad een uitgebreid programma is, bedoeld om kernwapens te ontwerpen, te bouwen en te testen,’ zei Netanyahu. Volgens hem was het doel om vijf kernkoppen van 10 kiloton te ontwikkelen, die de kracht zouden hebben van ‘vijf Hiroshima-bommen’.
Wat houdt Iran-akkoord in?
Het verdrag is in 2015 gesloten, en geldt als het belangrijkste wapenfeit in het buitenlandbeleid van de regering-Obama. Afgesproken is om de draconische sancties die Iran zijn opgelegd te verlichten, als Iran de ontwikkeling van nucleaire centrales stopzet. Volgens critici worden deze gebruikt voor de productie van kernwapens. Iran ontkent dat. Het akkoord is getekend door Amerika, Frankrijk, Duitsland, Iran, China en het Verenigd Koninkrijk.
VVD-Kamerleden Bente Becker en Han ten Broeke hebben vragen gesteld aan minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD). Zij willen weten of de informatie nieuw is, en of Blok vindt dat Nederland ‘in EU-verband’ strengere sancties moet overwegen als Iran de afspraken niet naleeft.
Het Witte Huis in Washington ziet in de onthullingen een bevestiging van wat president Donald Trump al vermoedde. Al ver vóór zijn aantreden (in april 2015) noemde Trump het akkoord ‘waardeloos voor de Verenigde Staten en voor de wereld’, een uitspraak die hij de afgelopen drie jaar diverse keren herhaalde. Maandag reageerde de Amerikaanse president op Netanyahu’s presentatie: die bewijst volgens hem dat hij altijd al ‘100 procent gelijk heeft gehad’ over het akkoord.
The Iran nuclear deal is a terrible one for the United States and the world. It does nothing but make Iran rich and will lead to catastrophe
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) April 3, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Op 12 mei besluit Trump of hij uit het Iran-akkoord stapt of niet. Het Witte Huis liet bij monde van minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo al eerder doorschemeren dat de kans klein is dat Amerika het akkoord in stand houdt.
Lees dit commentaar van René van Rijckevorsel
Mogherini: bewijzen van Israël niet overtuigend
De Europese Unie (EU) ziet in de onthullingen van Netanyahu geen reden om het akkoord te heroverwegen. EU-buitenlandchef Federica Mogherini noemt de informatie van Israël ‘niet overtuigend’. ‘Ik heb van premier Netanyahu geen bewijzen gezien dat Iran de afspraken niet nakomt.’ De afgelopen week bezochten de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel Washington om Trump ervan te overtuigen het akkoord in stand te houden. Macron klopte daarnaast aan bij de Iraanse president Hassan Rohani en bij diens bondgenoot, de Russische president Vladimir Poetin. Hij liet hen zondag telefonisch weten dat hij zijn Europese partners achter zich wil krijgen om ‘volledige uitvoering’ van het akkoord te genereren.
I have been speaking to Vladimir Putin to once again assess the situation. Iran must never obtain a nuclear weapon. The stability of the region and international security depend on this. We are working on it, as we must also work on building a just peace in Syria. https://t.co/eqHTq39x2F
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) April 30, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Volgens de EU draagt het akkoord bij aan een veiliger wereld: de nucleaire activiteiten van Iran zouden zijn vertraagd en er is beter toezicht op gekomen. Trump en Netanyahu vrezen echter dat afzwakking van de economische sancties ertoe leidt dat Teheran in het geheim kan werken aan kernwapens, en dat Iran met het extra geld (zo’n 100 miljard dollar aan voorheen bevroren tegoeden) internationaal terrorisme kan sponsoren.
Iran noemt Netanyahu the boy who cries wolf
Derk Jan Eppink over het atoomakkoord met Iran: Trumps wantrouwen tegenover Iran is terecht
Op de eigen staatstelevisie verwerpt Iran de beschuldigingen van Netanyahu: die zijn volgens Teheran propaganda. ‘Zijn opmerkingen zijn niet nieuw en zitten vol ongefundeerde beschuldigingen.’ Op Twitter schrijft de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif dat het niet toevallig is dat Netanyahu zo kort voor 12 mei – als Trump zijn definitieve beslissing neemt – met zijn informatie komt. Zarif noemt de Israëlische premier ‘the boy who cries wolf’ (hij geeft vals alarm), waarmee hij impliceert dat Israël Iran al vaak ten onrechte heeft beschuldigd van de ontwikkeling van kernwapens.
Pres. Trump is jumping on a rehash of old allegations already dealt with by the IAEA to “nix” the deal. How convenient. Coordinated timing of alleged intelligence revelations by the boy who cries wolf just days before May 12. But Trump’s impetuousness to celebrate blew the cover. https://t.co/5gxmmZcrF7
— Javad Zarif (@JZarif) April 30, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie, dat het Iraanse atoomprogramma moet controleren, heeft nog niet gereageerd.
Trump snapt de mullahs in Iran beter dan Obama, schreef Arend Jan Boekestijn eerder.