Zoals verwacht gaat de Europese begroting fors omhoog. De Europese Commissie wil de komende tijd 1.300 miljard euro uitgeven, staat in voorstellen die voorzitter Jean-Claude Juncker woensdagmiddag toelicht.
Dat betekent dat het budget van de EU met 300 miljard wordt opgehoogd ten opzichte van de huidige begroting. Die loopt volgend jaar af.
Reden om de EU-begroting aan te passen, is het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Onder meer Nederland wil dat de Unie bezuinigt, maar daar trekt de Europese Commissie zich niets van aan. De Europese regeringsleiders en het Europees Parlement moeten de voorstellen wel nog goedkeuren.
Miljardenkorting vervalt voor Nederland
De budgetverhoging betekent dat Nederland waarschijnlijk 2 tot 3 miljard euro meer moet gaan afdragen aan de EU, terwijl het land al een van de grootste nettobetalers is. De korting die Nederland en andere landen die relatief veel bijdragen aan de EU, de afgelopen jaren kregen, vervalt. Voor Nederland was die korting ongeveer 1 miljard euro per jaar.
Meer over de EU
Jelte Wiersma: Speelbal Balkan gebaat bij uitbreiding EU
Door de Brexit verliest de EU 12 miljard euro per jaar aan inkomsten. Het zou kunnen dat het Verenigd Koninkrijk na de Brexit toch aan de EU blijft betalen voor toegang tot de interne markt, maar dit bedrag zal lager zijn dan voorheen.
De reacties in de Tweede Kamer zijn verontwaardigd. ‘Absurd’ dat de begroting omhoog gaat, terwijl de Britten juist úit de Unie stappen, vindt SP-Kamerlid Renske Leijten: ‘Een kleinere Unie betekent een kleinere begroting.’ Ook de PVV is er niet over te spreken: Nederland moet bloeden voor het vertrek van het Verenigd Koninkrijk, zei PVV-europarlementariër Olaf Stuger tegen de NOS.
Ook premier Mark Rutte hekelt de begroting. ‘Onacceptabel,’ noemt hij de plannen. De premier vindt dat de rekening voor Nederland te hoog oploopt.
De EU moet juist minder uitgeven, stelt de premier, omdat door het vertrek van de Britten de inkomsten dalen. ‘Dat vraagt om scherpere keuzes en bezuinigingen’, en zeker niet om de voorgestelde stijging van zo’n 1000 miljard naar 1300 miljard euro. De lasten zijn volgens Rutte bovendien niet eerlijk over de lidstaten verdeeld. Nederland verliest op termijn de korting van zo’n miljard euro die het ooit heeft bedongen op de EU-afdracht, als de Commissie haar zin krijgt. Terwijl ‘Nederland economisch al hard wordt geraakt door Brexit’.
Landbouwuitgaven gaan wél omlaag
Wel is bepaald dat de Europese landbouwuitgaven – een grote kostenpost – gaan dalen. Tot nu toe kreeg iedereen die grond heeft een hectaretoeslag, waardoor vooral akkerbouwers geld uit Europa kregen.
In de huidige voorstellen staat dat boeren met 6 procent worden gekort. Het gros van het EU-geld ging de laatste jaren op aan landbouwsteun en steun aan armere landen en armere regio’s in rijkere landen. Deze uitgaven leveren niets of nauwelijks iets op, constateerde de Europese Rekenkamer geregeld. Veel Nederlandse land- en tuinbouwers wilden maar wat graag af van de EU-subsidies – jaarlijks bijna 1 miljard euro voor Nederland – omdat ze vooral ouderwetse agrarische bedrijven kunstmatig in leven houden en de concurrentie op de vrije markt smoren, terwijl geavanceerde Nederlandse landbouwbedrijven die wel aankunnen.
De omvang van de EU-begroting is gebaseerd op de totale omvang van de Europese economie. Volgens de huidige rekensommen gaat 1,14 procent daarvan naar de EU-begroting.