Er komt steeds meer informatie naar buiten over Europese jihadisten die gevangenzitten in Irak. Woensdag werd bekend dat een Nederlandse jihadist die daar vastzit op verdenking van terrorisme, is veroordeeld tot acht jaar cel.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde niets te weten over Nederlandse terreurverdachten in Irak.
Eerste Belg ter dood veroordeeld voor terrorisme
In Irak zouden zo’n dertienhonderd buitenlandse vrouwen vastzitten en een onbekend aantal buitenlandse mannen. Volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch gaat het om zo’n twintigduizend zaken. De cijfers zijn niet definitief, maar er zouden tientallen jihadisten ter dood zijn veroordeeld in Irak.
Deze week in Elsevier Weekblad
Hoe robots helpen bij bewaken grenzen
Onder hen is de Belg Tarik Jadaoun (30). Woensdag werd zijn doodvonnis bekend. Jadaoun, die vocht voor terreurbeweging Islamitische Staat (IS) onder de nom de guerre Abou Hamza al-Belgiki, werd vorig jaar opgepakt tijdens de strijd om Mosul. Na een zitting van slechts tien minuten werd hij tot ophanging veroordeeld.
Jadaoun gaf eerder toe dat hij kindsoldaten had getraind. Ook was hij te zien in een propagandavideo van IS na de aanslagen op de luchthaven Zaventem en de metro in Brussel in maart 2016. Tijdens zijn hoorzitting zei hij dat hij ‘geen echte strijder’ was, maar dat hij in het ziekenhuis gewonden verpleegde. Naar eigen zeggen was hij op een dwaalspoor beland en heeft hij spijt van zijn daden. De Irakese rechter was echter onvermurwbaar.
Het is de eerste keer dat een Belgische jihadist de doodstraf krijgt. De Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Didier Reynders, heeft de Irakese autoriteiten verzocht om de straf om te zetten in een levenslange gevangenisstraf. De jihadist kan nog in beroep gaan, maar krijgt geen steun uit België. Net als Nederland is het land niet van plan om IS-terroristen uit Irak of Syrië hulp te bieden of terug te halen.
Nederlanders veroordeeld in Turkije
Voor terroristen die in andere landen zijn veroordeeld, is het scenario beter. In Turkije werden Reda N. en Oussama A., twee Syriëgangers uit Nederland, veroordeeld vanwege het lidmaatschap van een terroristische organisatie. Eerder werd bekend dat zij van plan zijn om naar Nederland terug te keren. Het Openbaar Ministerie (OM), dat het Turkse vonnis heeft opgevraagd maar nog niet heeft ontvangen, liet weten dat ze vastgezet en verhoord zullen worden als ze Nederland binnenkomen.
Meer over terreur
IS-kinderen: Grapperhaus kan of wil probleem niet begrijpen, schrijft Philip van Tijn
De twee mannen zaten een paar jaar vast in Turkije en zijn in afwachting van hun hoger beroep door Turkije vrijgelaten. Hun beroep mogen ze in Nederland afwachten. Strafrechtelijk gezien is dat een lastig scenario: volgens het OM kunnen ze alleen ook in Nederland worden vervolgd als er nieuwe feiten boven water komen. Ze zijn immers al een keer veroordeeld in Turkije, en in Nederland is het niet mogelijk om iemand twee keer voor dezelfde feiten te vervolgen.
Reda N. vertrok in 2014 vanuit Leiden naar Syrië om zich aan te sluiten bij IS. In 2016 ontvluchtte hij samen met Oussama A. de terreurgroep. De twee meldden zich bij het Vrije Syrische Leger (FSA), waarna ze werden opgesloten in een ‘heropvoedingskamp’. De twee mannen slaagden er datzelfde jaar in om de grens met Turkije over te steken. Ze werden opgepakt door Turkse soldaten en vastgezet.
In totaal zijn zo’n driehonderd mannen en vrouwen uit Nederland naar het ‘kalifaatgebied’ in Syrië en Irak gereisd. Ruim vijftig van hen zijn teruggekeerd. Eerder dit jaar verklaarde inlichtingendienst AIVD dat nog zo’n dertig terroristen op de een of andere manier proberen terug te komen naar Nederland. Enkele tientallen jihadisten uit Nederland zijn in de strijd gesneuveld.